Mắt bị sưng là vấn đề mà ai cũng có thể gặp phải ít nhất một lần trong đời. Đôi khi, chúng ta giật mình khi nhìn vào gương và thấy đôi mắt mình sưng phồng, tạo cảm giác mệt mỏi và thậm chí là đau đớn. Hãy cùng Hikari tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách giảm sưng mắt hiệu quả qua bài viết này nhé!
Nội Dung Chính
Tình trạng sưng mắt là gì?
Sưng mắt không chỉ là một hiện tượng thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe khác nhau. Khi mí mắt sưng, cảm giác nặng nề và khó chịu là điều không thể tránh khỏi. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm trạng và hiệu quả làm việc của bạn.
Sưng mắt có thể gặp ở bất kỳ ai và ở mọi độ tuổi, không phân biệt giới tính. Tình trạng này thường biểu hiện rõ rệt vào buổi sáng sau khi thức dậy, do mắt không được lưu thông máu tốt trong suốt đêm. Tuy nhiên, nếu tình trạng mắt bị sưng kéo dài hoặc xuất hiện nhiều lần trong ngày, đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý cần được chú ý và điều trị kịp thời.
Các loại sưng mắt thường gặp
Sưng mắt có nhiều loại khác nhau, mỗi loại mang đến những ảnh hưởng và nguy cơ riêng. Hiểu rõ các loại sưng mắt sẽ giúp bạn dễ dàng nhận biết và có các biện pháp xử lý phù hợp.
Sưng mí mắt trên và dưới
Mí mắt trên và dưới có thể sưng lên một cách riêng lẻ hoặc cùng lúc. Khi mí mắt trên sưng, bạn có thể cảm thấy nặng nề mỗi khi chớp mắt, điều này ảnh hưởng lớn đến thị giác. Trong khi đó, sưng mí mắt dưới thường biểu hiện dưới dạng quầng thâm và túi mắt, khiến bạn trông mệt mỏi và không tươi tắn.
Sưng mắt do dị ứng
Dị ứng với phấn hoa, lông thú, bụi bẩn hay mỹ phẩm cũng có thể gây sưng mắt. Các triệu chứng kèm theo thường bao gồm ngứa, đỏ mắt, chảy nước mắt và đôi khi là khó thở. Đây là một trong những loại sưng mắt dễ nhận biết và thường xảy ra đột ngột.
Sưng mắt do chấn thương
Các chấn thương như va đập, trầy xước hoặc vật lạ trong mắt không chỉ gây sưng tạm thời mà còn có thể dẫn đến nhiễm trùng nếu không được xử lý đúng cách. Chấn thương mắt cần sự can thiệp của bác sĩ để tránh các biến chứng nguy hiểm như mất thị lực hoặc nhiễm trùng lan rộng.
Sưng mắt do bệnh lý
Một số bệnh lý như viêm kết mạc, viêm bờ mi, glaucoma hay bệnh về giác mạc có thể gây sưng mắt nghiêm trọng. Các bệnh này đòi hỏi phải được khám và điều trị bởi các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và tránh những hậu quả không mong muốn.
Triệu chứng khi mắ bị sưng
Sưng mắt không chỉ đơn giản là mắt trở nên to hơn hay căng phồng, mà còn đi kèm với nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra sưng mắt. Hiểu rõ các triệu chứng này giúp bạn dễ dàng nhận biết vấn đề và tìm ra giải pháp phù hợp.
Đau và khó chịu
Một trong những triệu chứng điển hình khi mắt bị sưng là cảm giác đau nhức và khó chịu. Cơn đau có thể nhẹ như cảm giác châm chích hoặc nặng như bị xiết chặt, thậm chí là đau dữ dội khi sưng mắt do chấn thương hoặc nhiễm trùng.
Đỏ và ngứa
Mắt đỏ và ngứa là triệu chứng phổ biến khi sưng mắt do dị ứng hoặc viêm kết mạc. Đôi mắt của bạn có thể trở nên đỏ rực, kèm theo cảm giác ngứa ngáy và muốn dụi mắt liên tục. Tuy nhiên, việc dụi mắt có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
Chảy nước mắt và tiết dịch
Sưng mắt thường đi kèm với việc chảy nước mắt hoặc tiết dịch, đặc biệt là khi sưng mắt do viêm nhiễm hoặc dị ứng. Dịch tiết ra có thể trong suốt, màu vàng hoặc xanh lục, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra sưng mắt. Nếu dịch tiết có mùi khó chịu hoặc màu đục, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Nhìn mờ
Một triệu chứng nghiêm trọng hơn nhưng cũng phổ biến khi sưng mắt là tầm nhìn bị ảnh hưởng. Bạn có thể thấy mọi thứ mờ hơn, hoặc tệ hơn, tầm nhìn bị che khuất bởi sưng nề. Điều này đòi hỏi sự kiểm tra và can thiệp y tế ngay để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Mắt bị sưng có phải là hiện tượng nguy hiểm?
Mắt sưng có thể là dấu hiệu của các vấn đề đơn giản nhưng cũng có thể là cảnh báo về các tình trạng nghiêm trọng hơn. Do đó, việc xem xét kỹ lưỡng các dấu hiệu và triệu chứng kèm theo là rất quan trọng.
Các trường hợp nhẹ
Trong các trường hợp nhẹ, mắt có thể sưng do mất ngủ, khóc quá nhiều hoặc dị ứng với một số chất. Những tình trạng này thường không nguy hiểm và có thể giảm sưng sau vài giờ đến vài ngày với các biện pháp đơn giản như đắp khăn ấm, dùng thuốc nhỏ mắt hoặc nghỉ ngơi.
Các trường hợp nghiêm trọng
Ngược lại, sưng mắt có thể trở nên nguy hiểm nếu đó là dấu hiệu của viêm tổ chức hốc mắt, huyết khối xoang hang hoặc glaucoma. Những tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như mất thị lực, nhiễm trùng lan rộng hoặc ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Đặc biệt, nếu bạn cảm thấy mắt sưng kèm theo đau đầu, nhìn mờ, sưng mạnh và kéo dài, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Nhận biết và điều trị sớm các nguyên nhân gây sưng mắt là rất quan trọng để tránh những hậu quả không mong muốn. Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng của mình, không nên tự đoán và điều trị tại nhà mà hãy tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia y tế.
Nguyên nhân gây sưng mắt
Nguyên nhân gây sưng mắt rất đa dạng, từ bệnh lý, ngoại khoa, thói quen sinh hoạt đến yếu tố di truyền. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.
1. Nguyên nhân do bệnh lý
Có nhiều bệnh lý khác nhau có thể dẫn đến tình trạng sưng mắt. Việc hiểu rõ từng bệnh lý sẽ giúp bạn nhận biết sớm và điều trị kịp thời.
Viêm kết mạc
Viêm kết mạc là một trong những nguyên nhân phổ biến gây sưng mắt. Viêm kết mạc có thể do virus, vi khuẩn hoặc dị ứng. Triệu chứng thường gặp bao gồm mắt đỏ, sưng, ngứa và chảy nước mắt. Theo nghiên cứu của Hội Nhãn khoa Việt Nam, viêm kết mạc chiếm tỷ lệ lớn trong các ca bệnh về mắt tại các bệnh viện.
Glaucoma
Glaucoma là tình trạng tăng nhãn áp gây sưng và đau ở mắt. Triệu chứng bao gồm mắt đỏ, nhìn mờ, đau nhức và sưng mí mắt. Đây là bệnh lý nguy hiểm cần phải điều trị kịp thời để tránh mất thị lực.
Bệnh về giác mạc
Các bệnh về giác mạc như viêm giác mạc, loét giác mạc hoặc chấn thương giác mạc cũng có thể gây sưng mắt. Bệnh nhân thường thấy mắt đỏ, đau, sưng và nhạy cảm với ánh sáng.
2. Nguyên nhân do ngoại khoa
Nguyên nhân ngoại khoa cũng không thể bỏ qua khi nói về tình trạng sưng mắt. Các yếu tố này thường liên quan đến các vấn đề về sức khỏe và điều trị cần thiết.
Viêm tổ chức hốc mắt
Viêm tổ chức hốc mắt là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng ở vùng hốc mắt, gây sưng nề mạnh, đau đớn và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
Huyết khối xoang hang
Huyết khối xoang hang là tình trạng hình thành cục máu đông ở xoang hang, gây sưng nề mắt, nhìn mờ và đau dữ dội. Đây là một tình trạng nguy hiểm cần được điều trị gấp.
3. Nguyên nhân do thói quen
Một số thói quen sinh hoạt không tốt cũng có thể là nguyên nhân gây sưng mắt. Các thói quen này nếu không được điều chỉnh kịp thời có thể dẫn đến tình trạng sưng mắt kéo dài.
Mất ngủ và căng thẳng
Mất ngủ và căng thẳng kéo dài khiến cơ thể không có đủ thời gian phục hồi, dẫn đến tình trạng sưng mắt. Áp lực công việc, học tập và các vấn đề cá nhân thường là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.
Sử dụng kính áp tròng không đúng cách
Đeo kính áp tròng không đúng quy trình vệ sinh, sử dụng quá lâu có thể gây kích ứng và viêm nhiễm, dẫn đến sưng mắt. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc không vệ sinh kính áp tròng đúng cách là nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm nhiễm mắt.
4. Nguyên nhân do di truyền
Yếu tố di truyền cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sưng mắt. Các nghiên cứu cho thấy nếu bạn có người thân trong gia đình bị sưng mắt, bạn cũng có nguy cơ cao bị sưng mắt do di truyền.
Do yếu tố di truyền, vùng da quanh mắt của một số người rất mỏng, khiến máu lưu thông qua các tĩnh mạch sát bề mặt da dễ gây sưng phù. Bệnh Graves (mắt lồi) cũng là một bệnh lý tự miễn dịch liên quan đến tuyến giáp, khiến mắt sưng ph ù và lồi ra ngoài.
Cách giảm sưng mắt hiệu quả bạn nên biết
Khi đã hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng sưng mắt, việc áp dụng các biện pháp giảm sưng hiệu quả sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi và cảm thấy dễ chịu hơn.
Biện pháp y tế
Một số biện pháp y tế có thể giúp giảm sưng mắt nhanh chóng và hiệu quả. Những biện pháp này thường được khuyến khích bởi các chuyên gia y tế và áp dụng tại các cơ sở y tế.
Sử dụng thuốc kháng sinh và kháng viêm
Thuốc kháng sinh và kháng viêm có thể giúp điều trị các nguyên nhân gây sưng mắt do viêm nhiễm. Đặc biệt, đối với viêm tổ chức hốc mắt hoặc huyết khối xoang hang, việc sử dụng thuốc kháng viêm, kháng sinh là cực kỳ quan trọng. Điều này giúp giảm viêm và sưng mắt, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Điều trị bằng liệu pháp miễn dịch
Trong trường hợp sưng mắt do dị ứng, liệu pháp miễn dịch có thể giúp giảm sưng và ngăn ngừa tái phát bằng cách tiêm thuốc giúp cơ thể dần quen với các dị nguyên.
Biện pháp tại nhà
Không phải lúc nào cũng cần đến biện pháp y tế, các phương pháp đơn giản tại gia đình cũng rất hiệu quả trong việc giảm sưng mắt.
Chườm đá lạnh
Chườm đá lạnh lên vùng mắt bị sưng là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm sưng. Đá lạnh giúp co mạch máu, giảm viêm và giảm đau nhanh chóng.
Đắp túi trà
Túi trà chứa các chất chống oxy hóa và caffeine có tác dụng làm săn chắc vùng da quanh mắt và cải thiện lưu thông máu, giúp giảm sưng mắt. Các nghiên cứu đã chứng minh, việc sử dụng túi trà lạnh đặc biệt hiệu quả trong việc giảm sưng mắt do mệt mỏi.
Sử dụng tinh bột nghệ
Nghệ có tác dụng chống viêm tự nhiên, giúp giảm sưng mắt. Bạn có thể trộn tinh bột nghệ với một chút nước để tạo thành hỗn hợp đắp lên vùng mắt bị sưng.
Sử dụng nha đam
Nha đam chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin E có tác dụng dưỡng ẩm, kháng khuẩn và làm dịu vùng da bị sưng quanh mắt. Massage nhẹ nhàng với nha đam sẽ giúp giảm sưng nhanh chóng.
3 cách phòng ngừa mắt bị sưng
Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị, đặc biệt đối với tình trạng sưng mắt. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa bạn nên áp dụng để giữ cho đôi mắt luôn khỏe mạnh.
1. Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp phòng ngừa sưng mắt mà còn nâng cao sức khỏe toàn diện.
Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin
Các loại vitamin như vitamin A, B, C và E rất quan trọng cho sức khỏe mắt. Rau xanh, trái cây, cá, trứng và ngũ cốc nên được bổ sung hàng ngày để giữ cho đôi mắt khỏe mạnh.
| Loại thực phẩm | Chứa vitamin nào? | Tác dụng |
|---|---|---|
| Cà rốt, bí ngô | Vitamin A | Bảo vệ mắt, ngăn ngừa sưng mắt |
| Cá, trứng, ngũ cốc | Vitamin B | Cải thiện chức năng mắt |
| Cam, chanh, ớt chuông | Vitamin C | Chống oxy hóa, giảm viêm |
| Dầu thực vật, hạt | Vitamin E | Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào |
Hạn chế muối và đồ ăn mặn
Ăn quá nhiều muối có thể dẫn đến tình trạng giữ nước, gây sưng mắt. Hạn chế ăn muối và đồ ăn mặn là biện pháp cần thiết để phòng ngừa sưng mắt hiệu quả.
2. Chế độ sinh hoạt
Một lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn tránh xa các yếu tố gây sưng mắt.
Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ đủ và chất lượng là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa sưng mắt. Ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi ngày giúp cơ thể phục hồi và giảm nguy cơ sưng mắt do căng thẳng hay mệt mỏi.
Hạn chế stress
Stress không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn là nguyên nhân gây sưng mắt. Tạo ra những khoảng thời gian thư giãn cho bản thân, thực hiện các biện pháp giảm stress như yoga, thiền sẽ giúp bạn duy trì đôi mắt khỏe mạnh.
3. Chăm sóc vệ sinh
Chăm sóc vệ sinh đặc biệt quan trọng, vì mắt là vùng nhạy cảm dễ bị nhiễm trùng và kích ứng.
- Vệ sinh mắt hàng ngày: Rửa mắt bằng nước sạch hoặc dung dịch muối sinh lý hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn và chất nhầy. Sử dụng khăn sạch để lau nhẹ nhàng từ trong ra ngoài.
- Đeo kính bảo vệ mắt khi ra ngoài: Việc này sẽ giúp ngăn chặn các tác nhân từ môi trường như bụi, gió, ánh sáng mạnh gây kích ứng mắt.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Đôi khi, các biện pháp tại nhà có thể không đủ để chữa trị hoàn toàn tình trạng sưng mắt. Dưới đây là những trường hợp bạn nên đi gặp bác sĩ:
Triệu chứng kéo dài hoặc nặng hơn
Nếu các triệu chứng sưng mắt kéo dài hơn một tuần hoặc ngày càng trở nên nghiêm trọng, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề y tế phức tạp hơn cần sự can thiệp chuyên nghiệp. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn đã thử áp dụng các biện pháp giảm sưng tại nhà nhưng không có hiệu quả.
Đau mắt dữ dội
Đau mắt mạnh mẽ, liên tục và không giảm đi dù đã nghỉ ngơi hoặc áp dụng các biện pháp giảm sưng tại nhà là một dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay. Đây có thể là triệu chứng của các bệnh mắt nghiêm trọng như glôcôm hoặc viêm tổ chức hốc mắt.
Nhìn mờ hoặc thay đổi tầm nhìn
Nhìn mờ, tầm nhìn bị che khuất hoặc có cảm giác thấy bóng mờ là tình trạng cần được kiểm tra sớm. Đặc biệt, nếu có kèm theo sưng mắt, điều này có thể chỉ ra sự tăng nhãn áp hoặc tổn thương giác mạc.
Nhiễm trùng và tiết dịch bất thường
Nếu mắt tiết dịch có màu vàng, xanh, kèm theo mùi khó chịu, sưng mạnh, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Vết thương ở mắt
Chấn thương vật lý, dù nhỏ hay lớn, cũng cần được kiểm tra bởi bác sĩ để đảm bảo không có nguy cơ nhiễm trùng hay tổn hại nghiêm trọng đến cấu trúc của mắt. Nếu mắt bị đỏ và sưng nghiêm trọng sau chấn thương, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tiền sử bệnh lý gia đình
Nếu trong gia đình bạn có người mắc các bệnh liên quan đến mắt như bệnh Graves, viêm kết mạc mãn tính hoặc bất kỳ bệnh lý di truyền nào, bạn nên theo dõi kỹ các triệu chứng mắt và đi khám định kỳ để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
Lưu ý khi tự chăm sóc và điều trị sưng mắt tại nhà
Để việc tự chăm sóc và điều trị tại nhà đạt hiệu quả tốt nhất mà không gây thêm bất kỳ vấn đề nào, bạn cần chú ý đến một số điểm sau:
Không dùng tay bẩn để dụi mắt
Việc dụi mắt bằng tay bẩn sẽ dễ dàng đưa vi khuẩn và các tác nhân ngoại lai vào mắt, gây ra tình trạng viêm nhiễm nặng nề hơn. Luôn rửa tay sạch trước khi chăm sóc mắt hoặc thực hiện bất kỳ biện pháp nào liên quan đến mắt.
Chỉ dùng khăn, bông sạch
Khi chườm lạnh, đắp túi trà hay thực hiện các biện pháp khác, hãy chắc chắn bạn sử dụng khăn sạch hoặc bông vệ sinh đảm bảo. Điều này giúp giảm nguy cơ vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng mắt.
Tuân thủ đúng hướng dẫn khi dùng thuốc
Không tự ý mua và sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt, thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm mà không có chỉ định từ bác sĩ. Sử dụng sai thuốc có thể dẫn đến tình trạng nhờn thuốc hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn.
Theo dõi và ghi lại triệu chứng
Lưu trữ thông tin về các triệu chứng mắt của bạn, bao gồm thời gian bắt đầu, độ nặng, tình trạng có cải thiện hay không sau khi áp dụng biện pháp tại nhà. Đây sẽ là thông tin quý giá giúp bác sĩ chẩn đoán tốt hơn nếu bạn cần đến khám.
Như vậy, qua bài viết này, chúng ta đã hiểu rõ về tình trạng sưng mắt, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các biện pháp điều trị hiệu quả. Mắt là cửa sổ tâm hồn, việc bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh chính là bảo vệ chất lượng cuộc sống của bạn. Nếu gặp phải tình trạng sưng mắt kéo dài, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để được hỗ trợ và điều trị kịp thời.
Nguồn tham khảo bài viết:
- 2024. Swollen Eyelid: Inflammation, Infections, Causes, & Treatment. https://www.webmd.com/eye-health/eyelid-inflammation-blepharitis.
- 2024. Swollen Eyelid: Causes, Treatment, and More. https://www.healthline.com/health/swollen-eyelid-treatment.
