Viêm giác mạc là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm giác mạc là một vấn đề sức khỏe mắt phổ biến nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về nó. Trong bài viết này, hãy cùng Hikari phân tích chi tiết về viêm giác mạc, từ cấu trúc và chức năng của giác mạc, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, mức độ nguy hiểm, đến cách điều trị và phòng ngừa. Việc hiểu rõ về viêm giác mạc không chỉ giúp bạn bảo vệ mắt tốt hơn mà còn tránh được những biến chứng nguy hiểm.

Viêm giác mạc là gì?

Giác mạc: cấu trúc và chức năng

Giác mạc là lớp màng mỏng, trong suốt, hình chóp cầu nằm ở phía trước của nhãn cầu. Giác mạc có cấu tạo gồm 5 lớp: biểu mô, màng Bowman, nhu mô, màng Descemet và nội mô. Mỗi lớp đều có chức năng riêng để bảo vệ và duy trì sức khỏe của mắt.

• Biểu mô: Lớp ngoài cùng có nhiệm vụ bảo vệ mắt khỏi các yếu tố bên ngoài như bụi bẩn, vi khuẩn và tìm phương hướng sáng cho mắt.
• Màng Bowman: Lớp mỏng dưới biểu mô, đóng vai trò bảo vệ và duy trì hình dạng giác mạc.
• Nhu mô: Lớp dày nhất của giác mạc chiếm phần lớn cấu trúc của giác mạc, có đặc tính đàn hồi và trong suốt giúp ánh sáng đi qua.
• Màng Descemet: Lớp dưới nhu mô, đóng vai trò là màng lọc bảo vệ mắt.
• Nội mô: Lớp cuối cùng, mỏng nhất, giúp duy trì độ trong suốt và hút nước từ giác mạc để giữ cho giác mạc luôn trong suốt.

Giác mạc còn có chức năng kiểm soát và hội tụ các tia sáng vào võng mạc, điều tiết khả năng tập trung của mắt và chiếm 65-75% khả năng tập trung của mắt.

Viêm giác mạc: định nghĩa và biểu hiện

Viêm giác mạc là tình trạng giác mạc bị viêm nhiễm, thường do vi khuẩn, virus, nấm hoặc các tác nhân khác gây ra. Đây là một bệnh nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề như sẹo giác mạc, lồi mắt cua, thủng nhãn cầu, thậm chí là mất một phần hoặc toàn bộ thị lực.

Các nguyên nhân chính gây viêm giác mạc bao gồm:

• Viêm biểu mô giác mạc nông do virus
• Khô mắt
• Chấn thương
• Nhiễm trùng sâu do vi khuẩn, virus, nấm, vi sinh vật

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm giác mạc có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực.

Viêm giác mạc có thể biểu hiện thông qua các triệu chứng sau:

• Đau mắt
• Đỏ mắt
• Chảy nước mắt hoặc chảy dịch từ mắt
• Mí mắt khó mở do đau hoặc bị kích ứng
• Mờ mắt
• Giảm thị lực
• Nhạy cảm với ánh sáng (sợ nhìn vào ánh sáng)
• Sưng xung quanh mắt
• Cảm giác có gì đó trong mắt

Nguyên nhân gây viêm giác mạc

Viêm giác mạc do nhiễm trùng

Viêm giác mạc là tình trạng giác mạc bị viêm do nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm). Đây là nguyên nhân chính gây viêm giác mạc và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh, thậm chí dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.

Một số nguyên nhân nhiễm trùng cụ thể bao gồm:

• Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn như Pseudomonas Aeruginosa và Staphylococcus aureus thường là tác nhân gây bệnh. Chúng thường phát triển ở những người thường xuyên sử dụng kính áp tròng.
• Nấm: Các loại nấm như Aspergillus, Candida hoặc Fusarium cũng có thể gây viêm giác mạc, đặc biệt ở những người đeo kính áp tròng.
• Ký sinh trùng: Acanthamoeba là một sinh vật ký sinh có thể làm mắt bị viêm, thường xảy ra ở những người tham gia các hoạt động ở môi trường rậm rạp, nhiều cây cối hoặc nhiễm ký sinh từ kính áp tròng.
• Virus: Virus Herpes Simplex là một trong những tác nhân virus gây viêm giác mạc.

Viêm giác mạc do nhiễm trùng cần được điều trị kịp thời để tránh để lại các di chứng nặng nề như sẹo giác mạc, mất thị lực.

Viêm giác mạc không do nhiễm trùng

Viêm giác mạc không do nhiễm trùng có thể xảy ra do các nguyên nhân như:

• Đeo kính áp tròng quá lâu
• Khô mắt
• Dị ứng (mỹ phẩm, không khí ô nhiễm…)
• Sự xuất hiện của dị vật ở mắt

Tình trạng này thường không liên quan đến nhiễm trùng mà chỉ do một tổn thương nhỏ trên bề mặt giác mạc. Ví dụ như một vết xước do móng tay hoặc do đeo kính áp tròng quá lâu.

Viêm giác mạc không do nhiễm trùng thường gây ra các triệu chứng như đau mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng, mờ mắt. Tuy nhiên, nó không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng.

Mặc dù không do nhiễm trùng, viêm giác mạc không được điều trị kịp thời vẫn có thể dẫn đến các biến chứng như viêm mãn tính, loét giác mạc, và ảnh hưởng đến thị lực. Vì vậy, cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh các hậu quả nghiêm trọng.

Triệu chứng của viêm giác mạc

Triệu chứng chung

Viêm giác mạc là một tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến giác mạc của mắt. Khi mắt của bạn xuất hiện các dấu hiệu sau, đây có thể là những triệu chứng của viêm giác mạc:

• Khó chịu, mỏi mắt, có cảm giác có dị vật trong mắt.
• Đau nhức âm ỉ trong mắt, cảm giác mắt nóng rát.
• Chói mắt, sợ ánh sáng.
• Chảy nước mắt nhiều.
• Mắt đỏ, cảm giác nhìn mờ.
• Đục giác mạc, vùng trung tâm giác mạc thường xuất hiện những đốm trắng.
• Sưng nề mi mắt, khó mở mắt.
• Mắt đổ nhiều ghèn, dử mắt màu trắng vàng hoặc vàng..

Viêm giác mạc là một bệnh nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng của bệnh sẽ trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được khám, chẩn đoán và điều trị sớm.

Triệu chứng theo loại viêm giác mạc

Triệu chứng của viêm giác mạc có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là các triệu chứng đặc trưng của từng loại viêm giác mạc:

1. Viêm giác mạc do nhiễm trùng:
   • Khó chịu, mỏi mắt, cảm giác có dị vật trong mắt.
   • Đau nhức âm ỉ trong mắt, cảm giác mắt nóng rát.
   • Chói mắt, sợ ánh sáng.
   • Chảy nước mắt nhiều.
   • Mắt đỏ, cảm giác nhìn mờ.
   • Đục giác mạc, vùng trung tâm giác mạc thường xuất hiện những đốm trắng.
   • Sưng nề mi mắt, khó mở mắt.
   • Nhiều ghèn, dử mắt màu trắng vàng hoặc vàng.
2. Viêm giác mạc không do nhiễm trùng:
   • Khô mắt, cảm giác mắt cộm, mỏi.
   • Nhạy cảm với ánh sáng.
   • Nhìn mờ, giảm thị lực.
   • Đau nhức, châm chích ở mắt.
   • Sẹo, lồi mắt cua, thủng nhãn cầu (ở các trường hợp nặng).

Viêm giác mạc là một bệnh lý nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề như sẹo giác mạc, lồi mắt cua, thủng nhãn cầu, thậm chí là mất một phần hoặc toàn bộ thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, khi gặp các triệu chứng bất thường ở mắt, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Viêm giác mạc có nguy hiểm không?

Biến chứng của viêm giác mạc

Viêm giác mạc là một bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm giác mạc có thể để lại các biến chứng vô cùng nặng nề:

1. Viêm giác mạc mạn tính: Tình trạng viêm giác mạc có thể trở nên mạn tính nếu không được điều trị đúng cách.
2. Tình trạng bệnh tái đi tái lại: Viêm giác mạc dễ tái phát nếu không được điều trị triệt để.
3. Vết thương ở mắt trở nên loét trên vùng giác mạc (loét giác mạc): Viêm giác mạc có thể dẫn đến tình trạng loét giác mạc, gây ra những tổn thương nghiêm trọng.
4. Làm giảm khả năng thị lực, có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn: Viêm giác mạc ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực, có thể gây mờ mắt tạm thời hoặc mất thị lực vĩnh viễn.
5. Nghiêm trọng có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn: Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, viêm giác mạc có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn, gây ra tình trạng mù lòa.

Tóm lại, viêm giác mạc là một bệnh lý nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh. Vì vậy, việc nắm bắt các nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và cách phòng bệnh là rất quan trọng để kịp thời phát hiện và điều trị, tránh để lại các biến chứng nghiêm trọng.

Ảnh hưởng của viêm giác mạc đến thị lực

Theo các nguồn thông tin tiếng Việt từ Việt Nam, viêm giác mạc là một bệnh lý rất nguy hiểm và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

Ảnh hưởng của viêm giác mạc đến thị lực:

• Viêm giác mạc nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, có nguy cơ gây tổn thương vĩnh viễn đến thị lực của người bệnh.
• Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm: sẹo giác mạc, dễ bị tái phát, viêm giác mạc mãn tính, loét giác mạc, thậm chí là đánh mất một phần hoặc toàn bộ thị lực. Viêm giác mạc có thể dẫn đến sẹo giác mạc, viêm mãn tính, loét giác mạc, thậm chí gây mù lòa.
• Vì vậy, viêm giác mạc được coi là một bệnh lý rất nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh.

Tóm lại, viêm giác mạc là một bệnh rất nguy hiểm và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

Cách chẩn đoán viêm giác mạc

Việc chẩn đoán viêm giác mạc đòi hỏi phải có sự can thiệp của các chuyên gia y tế và sử dụng các thiết bị y khoa hiện đại. Để chẩn đoán viêm giác mạc, bác sĩ thường thực hiện các phương pháp sau:

1. Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra mắt bằng cách sử dụng đèn khe (slit-lamp biomicroscopy) để quan sát các lớp của giác mạc và đánh giá mức độ viêm.
2. Fluorescein staining: Sử dụng thuốc nhuộm fluorescein để chiếu sáng và phát hiện bất kỳ tổn thương nào trên giác mạc. Phương pháp này rất hiệu quả để tìm ra các vết loét hoặc tổn thương nhỏ mà mắt thường không thể thấy.
3. Cấy vi khuẩn hoặc virus: Trong trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể lấy mẫu từ giác mạc để cấy và xác định loại vi khuẩn, virus hoặc nấm gây bệnh.
4. Xét nghiệm máu: Đôi khi, xét nghiệm máu cũng được sử dụng để xác định nguyên nhân viêm giác mạc, đặc biệt là khi có các dấu hiệu của bệnh hệ thống.
5. Phân tích nước mắt: Kiểm tra thành phần nước mắt để phát hiện các bất thường liên quan đến viêm giác mạc.

Điều trị viêm giác mạc

Điều trị thuốc

Điều trị viêm giác mạc bằng thuốc rất đa dạng và tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh:

• Điều trị viêm giác mạc không do nhiễm trùng: Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ có thể sử dụng thuốc bôi mắt, thuốc nhỏ mắt hoặc đeo miếng che mắt để ổn định tình trạng. Ví dụ, với trường hợp khô mắt, thuốc nhỏ mắt chứa chất bôi trơn hoặc thuốc nhỏ mắt nhân tạo sẽ được sử dụng.
• Điều trị viêm giác mạc do nhiễm trùng: Sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng khuẩn, kháng virus hoặc kháng nấm tùy theo nguyên nhân vi khuẩn, virus hay nấm gây ra. Trong trường hợp nặng, có thể cần dùng thuốc kháng sinh đường uống.

Các thông tin về viêm giác mạc và điều trị có thể được tham khảo từ những nguồn tin chính thống như bệnh viện hàng đầu hoặc từ các chuyên gia y tế đã được cấp phép.

Điều trị phẫu thuật

Trong trường hợp viêm giác mạc nặng không đáp ứng với thuốc hoặc giác mạc bị tổn thương nặng không thể hồi phục như sẹo giác mạc làm giảm thị lực nghiêm trọng, phẫu thuật ghép giác mạc sẽ được chỉ định để thay thế giác mạc tổn thương bằng giác mạc khỏe mạnh của người hiến tặng.

Phẫu thuật ghép giác mạc là một phương pháp hiệu quả nhất để điều trị những trường hợp viêm giác mạc nặng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi một quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và sự chấp nhận của bệnh nhân về mọi biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật.

Viêm giác mạc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mắt mà còn có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, do đó việc điều trị cần thực hiện kịp thời và đúng cách.

Phòng ngừa viêm giác mạc

Vệ sinh kính áp tròng

Vệ sinh kính áp tròng là một biện pháp phòng ngừa rất quan trọng để tránh viêm giác mạc.

Những lưu ý khi vệ sinh kính áp tròng bao gồm:

• Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi đeo/tháo kính áp tròng.
• Sử dụng dung dịch vệ sinh và khử trùng kính áp tròng đúng cách, theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Không đeo kính áp tròng khi đi bơi, tắm hoặc ngủ.
• Thay thế kính áp tròng theo định kỳ như khuyến cáo của bác sĩ.

Viêm giác mạc là một bệnh lý nguy hiểm, có thể dẫn đến giảm thị lực hoặc mù lòa nếu không được điều trị kịp thời. Việc vệ sinh kính áp tròng đúng cách là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp tránh nhiễm trùng và viêm giác mạc.

Bảo vệ mắt tránh chấn thương

Để bảo vệ mắt tránh chấn thương gây viêm giác mạc, các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

1. Sử dụng các biện pháp bảo hộ mắt như kính mát khi làm việc trong môi trường nhiều khói, bụi, hoặc di chuyển ngoài đường để tránh bụi và dị vật bay vào mắt.
2. Dùng kính bảo vệ mắt trong trường hợp bị hở mi, liệt thần kinh mặt (liệt VII) gây mắt nhắm không kín.
3. Điều trị dứt điểm các bệnh về mắt và bệnh toàn thân có nguy cơ gây viêm giác mạc như khô mắt do thiếu vitamin A, dị ứng thuốc.
4. Không dùng tay dụi mắt, không tự sử dụng các vật dụng để lấy dị vật, không đắp các loại thuốc lá trực tiếp vào mắt.
5. Cung cấp đủ vitamin A cho mắt và thường xuyên chớp mắt để tránh khô mắt.
6. Chú ý khi sử dụng kính áp tròng, phải vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi đeo.

Viêm giác mạc là bệnh nguy hiểm, có thể để lại những di chứng nặng nề ảnh hưởng đến thị lực. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để tránh mắc phải căn bệnh này.

Ăn uống cân đối và giàu dinh dưỡng

Để duy trì sức khỏe cho đôi mắt, việc bổ sung các dưỡng chất cần thiết là điều không thể thiếu. Một chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất không chỉ giúp bảo vệ mắt mà còn hỗ trợ điều trị tốt hơn cho những ai mắc bệnh về mắt. Một số nhóm thực phẩm nên được ưu tiên trong chế độ ăn hàng ngày bao gồm:

• Vitamin A: Có nhiều trong cà rốt, rau lá xanh, gan động vật, dầu gan cá, trứng.
• Vitamin B2: Có trong sữa, pho mai, gạo nguyên cám, thịt nạc, hạnh nhân.
• Vitamin C: Thường có trong cam, chanh, bưởi, dâu tây, ớt chuông.
• Omega-3: Có trong cá hồi, cá thu, hạt chia, hạt lanh, quả óc chó.

Ngoài việc chú trọng đến những thực phẩm trên, cần tránh hoặc hạn chế những món ăn nhiều đường, muối, dầu mỡ động vật và đồ uống có cồn, để ngăn ngừa tình trạng khô mắt và các bệnh lý về mắt.

Thường xuyên kiểm tra và điều trị các bệnh về mắt

Một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt là kiểm tra định mắt kỳ tại các cơ sở y tế chuyên nghiệp như Hikari Eye Care do bác sĩ Nguyễn Phương Hà đứng đầu. Việc này giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến mắt và có hướng điều trị phù hợp. Điều trị kịp thời các bệnh lý như viêm mủ túi lệ, lông quặm sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ viêm giác mạc.

Bảo vệ mắt khỏi tác động của môi trường

Việc sử dụng kính mát khi ra đường hoặc trong môi trường có nhiều bụi bẩn, ánh sáng mạnh không chỉ giúp bảo vệ mắt tránh khỏi dị vật mà còn làm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh về mắt. Kính bảo vệ mắt có khả năng ngăn cản tia UV, giúp giảm thiểu tác hại của ánh nắng mặt trời đến giác mạc và võng mạc.

Đảm bảo vệ sinh và chăm sóc đúng cách

Vệ sinh mắt hàng ngày bằng nước muối sinh lý 0.9% sẽ giúp loại bỏ các tạp chất, vi khuẩn và giảm nguy cơ viêm nhiễm. Sử dụng các sản phẩm chăm sóc mắt như nước nhỏ mắt, thuốc bôi mắt cũng nên theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Khi làm việc với máy tính hoặc trong môi trường khô hanh, hãy đảm bảo mắt được nghỉ ngơi đều đặn, khoảng 20 phút nghỉ ngơi sau mỗi 2 giờ làm việc và thường xuyên chớp mắt để tránh khô mắt.

Tuân thủ các phương pháp trên không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe mắt tốt mà còn phòng ngừa hiệu quả các căn bệnh như viêm giác mạc.

Kết luận

Viêm giác mạc là một bệnh lý tiềm ẩn nhiều nguy cơ và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về cấu trúc và chức năng của giác mạc, các nguyên nhân và triệu chứng của viêm giác mạc là điều cần thiết để có thể phát hiện và xử lý sớm bệnh.

Bên cạnh đó, hiểu được mức độ nguy hiểm của viêm giác mạc và tầm quan trọng của việc điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc bảo vệ đôi mắt của mình. Dù bạn là người bị bệnh hay người thân xung quanh bạn mắc phải, việc tìm hiểu kỹ lưỡng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tối đa những di chứng nguy hiểm.

Cuối cùng, hãy luôn duy trì thói quen kiểm tra mắt định kỳ tại những cơ sở y tế uy tín, như Hikari Eye Care, tuân thủ các phương pháp chăm sóc, bảo vệ mắt một cách khoa học. Điều này không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt nhất cho đôi mắt mà còn có một cuộc sống chất lượng hơn, không lo lắng về những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến thị lực.

Nguồn tham khảo bài viết:

• 2024. Keratitis – Symptoms and causes – Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/keratitis/symptoms-causes/syc-20374110.
• 2021. Keratitis | Johns Hopkins Medicine. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/keratitis.
• 2024. Keratitis: Types, Symptoms & Treatment. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24500-keratitis.
• 2024. Keratitis | AOA. https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/keratitis?sso=y
• 2024. Keratitis – StatPearls – NCBI Bookshelf. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559014/.