Tất tần tật về cận thị giả bạn nên biết

Cận thị giả, hay còn gọi là cận thị tạm thời, là một vấn đề phổ biến trong cuộc sống hiện đại, nơi con người dành quá nhiều thời gian cho các công việc đòi hỏi tập trung thị giác gần. Hiện tượng này không chỉ gây cản trở tầm nhìn mà còn có thể dẫn đến nhiều khó chịu khác cho người mắc phải. Bài viết này của Hikari sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cận thị giả từ định nghĩa, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây ra, đến những biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Cận thị giả là gì?

Cận thị giả, hay còn gọi là cận thị do co thắt điều tiết, là tình trạng mắt không thể tập trung vào các vật ở xa do sự co thắt quá mức của cơ ciliary.

Đây không phải là cận thị thực sự mà chỉ là một hiện tượng tạm thời, thường xảy ra sau thời gian dài làm việc gần, chẳng hạn như đọc sách hay sử dụng máy tính. Khi cơ ciliary quá căng thẳng, nó dẫn đến cảm giác như mắc cận thị, trong khi thực tế cấu trúc mắt vẫn bình thường.

Cận thị giả có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, bất kể độ tuổi hay tình trạng sức khỏe trước đó. Nguyên nhân chủ yếu thường liên quan đến thói quen sinh hoạt và cách làm việc, đặc biệt trong môi trường không đủ ánh sáng hoặc khi tiếp xúc liên tục với ánh sáng xanh từ màn hình điện tử.

Nếu người bệnh không nhận thức được tình trạng này và không có biện pháp can thiệp kịp thời, cận thị giả có thể trở thành một vấn đề dai dẳng và gây ra nhiều phiền phức trong cuộc sống hàng ngày.

Dấu hiệu khi mắt bị cận thị giả

Dấu hiệu của cận thị giả có thể cảm nhận khá rõ ràng và dễ nhận biết, bao gồm nhưng không giới hạn ở các triệu chứng sau:

Biểu hiện thường gặp

Cận thị giả có thể dễ dàng nhận diện qua một số biểu hiện cụ thể. Các triệu chứng này mang lại cảm giác không thoải mái, nhưng thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe mắt.

• Mờ mắt khi nhìn xa: Các đồ vật ở khoảng cách xa trở nên mờ hoặc không rõ nét. Đây là trải nghiệm thường chứng kiến khi nhìn biển quảng cáo khi lái xe hoặc xem TV từ một khoảng cách xa.
• Đau hoặc căng mắt: Người bị cận thị giả thường cảm thấy căng thẳng quanh mắt, đặc biệt là sau khi đọc sách hoặc làm việc trên máy tính trong thời gian dài.
• Nhức đầu: Cảm giác nhức đầu xuất hiện sau những khoảng thời gian dài làm việc mà không cho mắt nghỉ ngơi.
• Nháy mắt nhiều hơn: Cảm giác cần phải nháy mắt nhiều để lấy lại sự sắc nét trong tầm nhìn, điều này diễn ra khi mắt cố gắng điều tiết để nhìn rõ.

Các triệu chứng đau mắt

Ngoài những biểu hiện thông thường, những triệu chứng đau mắt rõ ràng hơn cũng diễn ra khi cận thị giả xuất hiện. Những triệu chứng này có thể gây ra sự khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

• Đau quanh vùng mắt: Cảm giác đau nhức hoặc khó chịu trong mắt, thường do mệt mỏi khi làm việc liên tục.
• Cảm giác khô mắt: Một hiện tượng khá phổ biến đi kèm là cảm giác khô mắt, có thể gây ngứa hoặc rát mà không rõ nguyên nhân.
• Tăng độ nhạy cảm với ánh sáng: Khi mắt mỏi hoặc đau, người bệnh thường trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng. Bất kỳ ánh sáng nào cũng có thể khiến cảm giác khó chịu gia tăng.

Những triệu chứng này không chỉ gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng và chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Việc nhận biết sớm và điều chỉnh các yếu tố gây ra cận thị giả là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt về lâu dài.

Nguyên nhân gây cận thị giả

Cận thị giả không phải là một tình trạng ngẫu nhiên mà thường liên quan đến một số nguyên nhân cụ thể. Dưới đây là những yếu tố chính gây ra hiện tượng này:

• Mắt làm việc quá tải: Khi mắt phải điều tiết liên tục trong thời gian dài để nhìn gần, như khi làm việc với các thiết bị điện tử, có thể gây ra tình trạng mỏi mắt và cận thị giả.
• Thiếu ánh sáng: Làm việc trong môi trường thiếu sáng, người bệnh buộc phải tập trung hơn, làm tăng mức độ căng thẳng cho mắt.
• Sử dụng thiết bị điện tử lâu chúng: Sự gia tăng thời gian sử dụng màn hình mà không có thời gian nghỉ ngơi có thể dẫn đến tình trạng cận thị giả kéo dài.
• Căng thẳng tâm lý: Tình trạng tâm lý căng thẳng nhiều cũng có thể góp phần vào tình trạng này, làm tăng nhịp độ làm việc của mắt.

Những nguyên nhân này không chỉ khiến cận thị giả xuất hiện mà còn có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời.

Cách phân biệt cận thị thật – giả

Để phân biệt cận thị thật và cận thị giả, người bệnh cần chú ý đến những khác biệt cụ thể. Một số phương pháp phân biệt bao gồm:

1. Theo dõi thời gian bình phục: Nếu tình trạng mờ mắt tự cải thiện sau thời gian nghỉ ngơi từ 4 đến 8 giờ, có khả năng đây là cận thị giả.
2. Thăm khám chuyên khoa: Tại các bệnh viện hoặc phòng khám, bác sĩ có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt để làm liệt cơ thể mi. Quá trình này giúp xác định chính xác tật khúc xạ, từ đó phân biệt cận thị thật và giả.
3. Đánh giá tình trạng mắt: Thực hiện các bài kiểm tra thị lực để đánh giá chính xác tình trạng mắt có thể giúp nhận biết rõ ràng sự khác nhau giữa cận thị thật và giả.

Việc phân biệt rõ ràng giữa cận thị thực sự và cận thị giả không chỉ giúp bệnh nhân yên tâm mà còn có thể đưa ra những biện pháp điều trị thích hợp.

Cách điều trị cận thị giả

Cận thị giả là tình trạng có thể điều trị một cách đơn giản nếu bạn áp dụng các biện pháp phù hợp. Dưới đây là một số cách điều trị hiệu quả cho người mắc phải:

1. Nghỉ ngơi cho mắt: Việc nghỉ ngơi thường xuyên là điều quan trọng nhất để giúp mắt phục hồi sau thời gian dài làm việc căng thẳng. Hãy dành ít nhất 5-10 phút nghỉ ngơi sau mỗi giờ làm việc gần.
2. Sử dụng thuốc nhỏ mắt: Trường hợp mắt mỏi quá mức, bạn có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ để giảm cơn đau và phục hồi tính năng của mắt.
3. Áp dụng chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung các thực phẩm tốt cho mắt như cà rốt, cá hồi, hạt óc chó, cùng với việc thực hiện các bài tập dễ dàng cho mắt sẽ giúp giảm căng thẳng cho mắt.

Cận thị giả có cần phải đeo kính không?

Việc đeo kính cho tình trạng cận thị giả thường không cần thiết. Nhiều người lo lắng rằng họ cần đeo kính ống kính phân kỳ để cải thiện khả năng nhìn, nhưng trong trường hợp này, tình trạng này thường sẽ tự khỏi nếu được chăm sóc tự theo cách hợp lý.

Kính không phải là một giải pháp cần thiết cho cận thị giả, tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, việc đeo kính có thể cần thiết, nhưng nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh tăng độ cận thị.

Cận thị giả kéo dài bao lâu?

Cận thị giả thường không kéo dài lâu và thường chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn, từ vài phút tới vài giờ. Thời gian kéo dài phụ thuộc vào mức độ mệt mỏi của mắt và cách chăm sóc mà người bệnh áp dụng. Nếu được nghỉ ngơi đầy đủ, tình trạng này có thể giảm nhanh chóng.

Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không có biện pháp can thiệp kịp thời và tiếp tục sử dụng mắt trong những điều kiện không thích hợp, tình trạng có thể kéo dài nhiều ngày mà không có sự cải thiện nào.

Thời gian xuất hiện

Cận thị giả thường xảy ra trong một số tình huống cụ thể. Khi người bệnh dài lâu tiếp xúc với các hoạt động như đọc sách hoặc làm việc trên máy tính, tình huống này có thể bộc phát đột ngột và kéo dài từ vài phút cho đến vài giờ sau khi thay đổi hoạt động, ví dụ chuyển từ làm việc với tầm nhìn gần sang tầm nhìn xa.

Yếu tố ảnh hưởng

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự kéo dài của cận thị giả gồm:

• Thời gian làm việc gần: Nếu bạn làm việc trên thiết bị điện tử hoặc đọc sách quá lâu mà không cho mắt thời gian nghỉ ngơi, nguy cơ mắc cận thị giả kéo dài sẽ gia tăng.
• Điều kiện ánh sáng: Làm việc trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ánh sáng không phù hợp có thể kéo dài tình trạng căng thẳng của mắt.
• Mệt mỏi giác quan: Sự mệt mỏi sau ngày dài làm việc và thiếu ngủ cũng là yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe mắt, có thể dẫn đến tình trạng cận thị giả kéo dài.

Các giai đoạn phát triển

Cận thị giả trải qua một số giai đoạn phát triển, trong đó có:

1. Giai đoạn khởi phát: Xuất hiện khi các triệu chứng như mờ mắt tạm thời xảy ra khi nhìn xa sau thời gian dài làm việc gần.
2. Giai đoạn triệu chứng rõ ràng: Khi người bệnh cảm thấy cần phải điều chỉnh hoặc đeo kính để tăng cường tầm nhìn.
3. Giai đoạn phục hồi: Nếu mắt được nghỉ ngơi và can thiệp đúng cách, tầm nhìn sẽ phục hồi trở lại bình thường.

Thay đổi trong thị lực

Cận thị giả có thể dẫn đến một loạt thay đổi trong thị lực. Những sự thay đổi này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng học tập và làm việc của người mắc phải. Dưới đây là một số thay đổi trong thị lực thường gặp:

1. Thị lực mờ: Khi cố gắng nhìn rõ một vật ở xa, hình ảnh có thể trở nên nhòe hoặc không rõ, do sự mệt mỏi của mắt.
2. Cảm giác mỏi mắt: Sau khi sử dụng mắt liên tục trong khoảng thời gian dài, mọi người có thể cảm thấy căng thẳng xung quanh mắt, làm giảm khả năng tập trung và làm việc.
3. Đau đầu: Chúng ta có thể cảm nhận được cơn đau đầu, thường đi kèm với cảm giác mờ mắt do sự căng thẳng của cơ ciliary.
4. Cơn nháy mắt tối đa: Khi cố gắng nhìn xa với tầm nhìn kém, người bị cận thị giả có thể nháy mắt nhiều hơn để xử lý tình hình.

Cận thị giả có nguy hiểm không?

Cận thị giả thường không gây nguy hiểm đáng kể cho sức khỏe mắt trong ngắn hạn. Tình trạng này có thể tự khỏi khi có biện pháp can thiệp đúng cách. Tuy nhiên, quan trọng là phải theo dõi sự thay đổi của tình trạng này.

Nếu không được chăm sóc hoặc điều trị sớm, có thể dẫn đến các vấn đề mắt nghiêm trọng hơn, bao gồm cận thị thực sự.

Tác động đến sức khỏe mắt

Mặc dù cận thị giả không tạo ra các tổn thương vĩnh viễn, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể dẫn đến mệt mỏi mắt, đau mắt và cảm giác khó chịu.

Các dấu hiệu đã nêu sẽ xuất hiện khi chuyển tầm nhìn từ gần sang xa và ngược lại. Đau đầu và căng thẳng mắt cũng là một tác động phổ biến mà người bệnh phải đối mặt.

Các biến chứng có thể xảy ra

Nếu không được điều trị kịp thời, cận thị giả có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Cận thị thực sự: Nếu tình trạng điều tiết kéo dài mà không được can thiệp, nó có thể dẫn đến sự phát triển của cận thị thực sự, gây ảnh hưởng đến thị lực trong tương lai.
• Giảm chất lượng sống: Việc khó chịu trong tầm nhìn có thể ảnh hưởng đến khả năng tham gia vào các hoạt động xã hội và thể thao, thậm chí là lái xe sao cho an toàn.

Nên làm gì để giảm nguy cơ?

Để giảm thiểu nguy cơ mắc cận thị giả, tất cả mọi người nên tuân theo một số nguyên tắc nhất định:

1. Giữ khoảng cách an toàn khi làm việc: Đảm bảo khoảng cách từ mắt đến màn hình ít nhất là 30-50 cm giúp giảm căng thẳng cho mắt.
2. Thực hiện quy tắc 20-20-20: Sau mỗi 20 phút làm việc, nhìn vào một vật cách xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây.
3. Ngủ đủ giấc: Chế độ ngủ đủ giấc rất quan trọng cho sức khỏe mắt để phục hồi khả năng điều tiết.
4. Tập thể dục mắt: Thực hiện các bài tập mắt đơn giản, chẳng hạn như nhìn theo chiều dọc và ngang giúp tăng cường chức năng đôi mắt.
5. Khám mắt định kỳ: Khám mắt định kỳ giúp phát hiện những vấn đề kịp thời và điều trị hiệu quả.

Xem thêm: Top những cách bảo vệ mắt khi dùng điện thoại ban đêm

Cận thị giả là một tình trạng tạm thời phổ biến, thường gặp trong cuộc sống hiện đại. Việc nhận diện và xử lý kịp thời các dấu hiệu cận thị giả có thể giúp bảo vệ sức khỏe mắt của bạn. Nhờ những biện pháp can thiệp đơn giản như nghỉ ngơi cho mắt, thay đổi thói quen làm việc, chăm sóc sức khỏe tổng thể và khám mắt định kỳ, bạn có thể giảm thiểu khả năng mắc phải tình trạng này. Nếu bạn thấy dấu hiệu cận thị giả kéo dài hay chuyển biến phức tạp, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị thích hợp. Bằng cách đó, bạn sẽ không chỉ duy trì được sức khỏe mắt mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Nguồn tham khảo bài viết:

• 2024. Pseudomyopia – Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Pseudomyopia.
• 2024. What is pseudomyopia? Avoiding overcorrection in children | Myopia Profile. https://www.myopiaprofile.com/articles/what-is-pseudomyopia.
• 2021. How can you tell pseudomyopia from true myopia? – American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/ask-ophthalmologist-q/how-can-you-tell-pseudomyopia-from-true-myopia.
• 2024. Pseudomyopia and Its Association With Anxiety – PMC. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8459808/.
• 2024. Pseudomyopia with paradoxical accommodation: a case report | BMC Ophthalmology | Full Text. https://bmcophthalmol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12886-021-01907-5.