Nguyên nhân gây rối loạn thị giác và cách điều trị từ chuyên gia

Rối loạn thị giác là một trong những dấu hiệu báo động về sức khỏe đôi mắt mà không thể coi thường. Không chỉ đơn thuần là cảm giác khó chịu mà các triệu chứng này còn có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nghiêm trọng nhiều hơn. Tình trạng rối loạn này có thể xuất hiện một cách đột ngột hoặc dần dần theo thời gian, khiến người bệnh cảm thấy hoang mang, lo lắng.

Rối loạn thị giác là gì?

Rối loạn thị giác là một loại triệu chứng cảm giác liên quan đến mắt, không phải là một bệnh lý cụ thể. Tình trạng này thường thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau như nhìn mờ, nhìn đôi hay thậm chí là mất thị lực tạm thời. Điều này có thể gây khó khăn cho người bệnh trong công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Rối loạn thị giác không chỉ dừng lại ở những cảm giác không dễ chịu mà còn phản ánh tình trạng sức khỏe của mắt. Nếu không có biện pháp phát hiện và xử lý kịp thời, vấn đề này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn như thoái hóa điểm vàng hay cận thị.

Nguyên nhân gây rối loạn thị giác

Rối loạn thị giác có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề sinh lý đơn giản đến những bệnh lý nghiêm trọng. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh, tác động của công nghệ hiện đại, yếu tố di truyền là những nguyên nhân thường gặp.

Càng hiểu rõ về nguyên nhân, chúng ta càng có thể tìm ra cách phòng tránh hiệu quả.

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

• Thiếu ngủ: Thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra mỏi mắt và các vấn đề về thị lực.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Thiếu hụt vitamin và khoáng chất cũng ảnh hưởng đến thị lực.
• Lạm dụng thiết bị điện tử: Ngồi lâu trước màn hình máy tính, điện thoại có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề thị giác.

Tác động của công nghệ hiện đại

Ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị có thể làm giảm khả năng điều tiết của mắt, gây mỏi mắt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh có thể dẫn đến hội chứng thị giác máy tính.

Yếu tố di truyền và bệnh lý

Một số loại tật về mắt như cận thị, viễn thị có thể truyền từ bố mẹ sang con cái. Ngoài ra các bệnh lý như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp chỉ có thể phát hiện khi là bệnh nền bệnh lý này nghiêm trọng hơn.

Việc phát hiện nguyên nhân gốc rễ giúp cho việc điều trị và phòng ngừa rối loạn thị giác trở nên hiệu quả hơn.

Các dấu hiệu nhận biết rối loạn thị giác

Như đã đề cập, rối loạn thị giác có thể xảy ra dưới nhiều hình thức khác nhau.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này không chỉ giúp tạo điều kiện cho việc khám và điều trị mà còn giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể của đôi mắt. Những dấu hiệu chính bao gồm:

Nhìn đôi (song thị)

Nhìn đôi, hay còn gọi là song thị, là một hiện tượng thường gặp trong rối loạn thị giác. Khi bạn nhìn vào một vật nhưng lại thấy hai hình ảnh, điều này có thể khiến bạn cảm thấy hoang mang và khó khăn trong việc tập trung. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này có thể là do mỏi mắt sau một khoảng thời gian dài làm việc trước màn hình máy tính.

Dưới đây là một số triệu chứng và đặc điểm liên quan đến hiện tượng nhìn đôi:

• Khó khăn trong việc xác định hình ảnh chính xác: Điều này có thể dẫn đến tình trạng lẫn lộn và nhầm lẫn trong một số tình huống quan trọng.
• Cảm giác chóng mặt: Khi phải cố gắng phân biệt giữa hai hình ảnh, người bệnh thường cảm thấy chóng mặt.
• Mỏi mắt: Phải tập trung nhìn vào cùng một điểm trong một khoảng thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng mỏi mắt.

Mù màu (rối loạn sắc giác)

Mù màu, hay rối loạn sắc giác, là tình trạng mà một người không thể phân biệt được một hoặc nhiều màu sắc. Thông thường, người bị mù màu vẫn có thể thấy hình ảnh rõ ràng, nhưng thường gặp khó khăn trong việc nhận diện màu sắc cụ thể.

Chẳng hạn, nhiều người gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa màu xanh lá cây và màu đỏ.

Một số đặc điểm chính của tình trạng này bao gồm:

• Di truyền: Rối loạn sắc giác thường có tính di truyền, nghĩa là nếu bố mẹ mắc chứng này thì con cái có thể gặp phải tình trạng tương tự.
• Hiện tượng thường gặp: Mù màu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường phổ biến hơn ở nam giới.
• Một số dạng chính: Có nhiều loại mù màu, trong đó mù màu đỏ-xanh và vàng-bạc là phổ biến nhất.

Mất thị lực tạm thời

Mất thị lực tạm thời có thể báo hiệu một triệu chứng nghiêm trọng và cần được kiểm tra y tế ngay lập tức. Tình trạng này thường đi kèm với cảm giác như có lớp màn che phủ mắt, có thể xảy ra ở một bên hoặc cả hai mắt.

Các yếu tố gây ra mất thị lực tạm thời thường bao gồm:

• Thiếu máu lên não: Tình trạng giảm lưu thông máu tới não có thể dẫn đến cảm giác mất thị lực tạm thời.
• Bệnh lý mắt: Các vấn đề như viêm dây thần kinh thị giác hoặc tắc nghẽn mạch máu có thể gây ra tình trạng này.
• Căng thẳng: Căng thẳng kéo dài, kết hợp với việc làm việc liên tục với thiết bị điện tử có thể tạo ra cảm giác mờ mắt.

Hội chứng thị giác màn hình

Hội chứng thị giác màn hình (CVS) đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong xã hội hiện đại.

Với việc ngày càng nhiều người phải thường xuyên làm việc trước màn hình máy tính, CVS gây ra hàng loạt triệu chứng khó khăn cho người bệnh.

Triệu chứng điển hình của hội chứng này bao gồm:

• Khô mắt: Sau một ngày dài làm việc trước màn hình, nhiều người thường phải đấu tranh với cảm giác khô mắt.
• Đau đầu: Cảm giác đau đầu cũng trở thành một phần không thể thiếu trong hội chứng này, thường xuất phát từ căng thẳng mắt.
• Mỏi mắt: Mỏi mắt có thể khiến không chỉ người bệnh gặp khó khăn trong việc tập trung mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động.

Các loại rối loạn thị giác thường gặp

Trong tổng thể các loại rối loạn thị giác, chúng ta cần chú ý đến những rối loạn khúc xạ, bởi đây là loại rối loạn thị giác phổ biến nhất.

Nhìn nhận được các loại bệnh này không chỉ giúp vấn đề rối loạn thị giác được điều trị triệt để hơn mà còn giữ cho đôi mắt của bạn khỏe mạnh.

Tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị)

Tật khúc xạ là một trong những rối loạn thị giác quan trọng và có nhiều loại khác nhau như:

• Cận thị: Là tình trạng người bệnh có thể nhìn rõ các vật gần nhưng lại khó nhìn xa. Nguyên nhân chủ yếu là do nhãn cầu quá dài hoặc độ cong của giác mạc quá lớn.
• Viễn thị: Ngược lại với cận thị, viễn thị khiến người bệnh khó nhìn rõ những vật ở gần. Nguyên nhân có thể do nhãn cầu quá ngắn hoặc giác mạc quá phẳng.
• Loạn thị: Đây là tình trạng mắt không thể tập trung chính xác, dẫn đến hình ảnh bị mờ hoặc méo. Nguyên nhân có thể do hình dạng bất thường của giác mạc hoặc thủy tinh thể.

Bệnh đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là một trong những vấn đề phổ biến ở người cao tuổi và là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên toàn cầu. Bệnh lý này xảy ra khi thủy tinh thể của mắt bị mờ đục, dẫn đến việc giảm thị lực.

Có ba loại đục thủy tinh thể chính:

• Đục nhân thủy tinh: Đục ở phần trung tâm, thường gặp ở người lớn tuổi.
• Đục vỏ thủy tinh: Bắt đầu từ ngoại vi và tiến dần vào phía trung tâm.
• Đục vực thủy tinh: Làm mờ thủy tinh thể từ phần sau, thường xuất hiện ở những người mắc bệnh tiểu đường.

Khi tình trạng tiến triển nặng, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như mờ nhòe, lóa mắt và khó khăn trong việc nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng mạnh. Khám mắt thường xuyên và có chế độ chăm sóc mắt hợp lý có thể giúp hạn chế sự hình thành của bệnh.

Hội chứng thị giác tạm thời

Hội chứng thị giác tạm thời thường xuất hiện nhiều trong cuộc sống hàng ngày nhưng lại dễ bị bỏ qua. Đây là tình trạng khi bệnh nhân đột ngột mất khả năng nhìn trong một khoảng thời gian ngắn.

Các nguyên nhân chính gây ra hội chứng này thường liên quan đến những vấn đề sau:

• Tắc nghẽn động mạch: Bệnh lý này có thể dẫn đến tình trạng mất thị lực tạm thời do không đủ máu lưu thông tới võng mạc.
• Viêm thần kinh thị giác: Tình trạng này có thể được kích hoạt bởi các biến chứng từ bệnh tiểu đường hoặc lupus.
• Căng thẳng tâm lý: Khi đối mặt với áp lực quá lớn, cơ thể có thể xuất hiện các phản ứng bất thường, bao gồm mất thị lực.

Chẩn đoán sớm là rất quan trọng để tránh những vấn đề nghiêm trọng hơn có thể xảy ra.

Phương pháp chẩn đoán rối loạn thị giác

Việc chẩn đoán rối loạn thị giác rất quan trọng, không chỉ giúp phát hiện căn nguyên bệnh mà còn đề ra các phương pháp điều trị kịp thời. Để xác định tình trạng rối loạn thị giác, bác sĩ thường thực hiện các xét nghiệm cơ bản như:

• Kiểm tra thị lực: Xác định được tình trạng nhìn rõ dưới nhiều mức độ khác nhau.
• Đo độ cong giác mạc: Để phát hiện các tình trạng bệnh lý như cận hoặc viễn thị.
• Kiểm tra đáy mắt: Giúp đánh giá tình trạng của võng mạc và các mạch máu trong mắt.

Ngoài ra, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như quét đáy mắt hoặc chụp hình ảnh phần cuối mắt cũng rất cần thiết để kiểm tra sức khỏe tổng thể của mắt.

Phương pháp điều trị rối loạn thị giác

Các phương pháp điều trị rối loạn thị giác phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Điều quan trọng là tìm ra phương pháp phù hợp để khôi phục khả năng nhìn và chất lượng cuộc sống:

Chỉnh sửa bằng kính và ống kính tiếp xúc

Chỉnh sửa thị giác là một trong những phương pháp phổ biến nhất mà người bệnh lựa chọn. Có nhiều lựa chọn khác nhau như:

Kính gọng

Kính gọng là phương pháp truyền thống giúp điều chỉnh thị lực cho những người bị cận thị, viễn thị và loạn thị. Chúng hoạt động bằng cách điều chỉnh ánh sáng đi vào mắt để tạo ra hình ảnh rõ nét hơn.

• Ưu điểm: Dễ sử dụng; giá thành hợp lý.
• Nhược điểm: Không tiện lợi trong một số tình huống thể thao hay hoạt động mạnh.

Kính áp tròng

Kính áp tròng ngày nay cũng rất phổ biến với nhiều người, đặc biệt là những người không muốn đeo kính gọng.

• Ưu điểm: Đem lại cảm giác thoải mái và tự nhiên hơn; không cản trở tầm nhìn.
• Nhược điểm: Cần chăm sóc và vệ sinh thường xuyên để tránh viêm nhiễm.

Phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật là một lựa chọn khác cho những người gặp các vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến thị giác. Hai phương pháp phẫu thuật phổ biến hiện nay là:

LASIK: Giúp điều chỉnh lại giác mạc bằng công nghệ laser. Phương pháp này cho phép điều chỉnh nhanh chóng cận thị hoặc viễn thị.

• Ưu điểm: Kết quả lâu dài, không cần kính điều chỉnh sau khi phẫu thuật.
• Nhược điểm: Cần phải có tiêu chuẩn sức khỏe nhất định để thực hiện.

Phẫu thuật cắt giác mạc: Được thực hiện để điều chỉnh tật khúc xạ một cách triệt để hơn.

• Ưu điểm: Chỉnh sửa rõ rệt, nhiều trường hợp có thể xuất hiện thị lực 20/20.
• Nhược điểm: Có thể gây ra biến chứng nếu không được thực hiện đúng cách.

Sử dụng thuốc và dược phẩm

Thuốc nhỏ mắt và các loại dược phẩm cũng đóng góp quan trọng trong việc điều trị rối loạn thị giác. Những loại thuốc này thường được dùng để:

• Giảm khô mắt: Các loại thuốc nhỏ mắt cung cấp độ ẩm cho mắt, giúp giảm cảm giác khó chịu.
• Điều trị viêm: Một số bệnh về mắt yêu cầu sử dụng thuốc để kháng viêm hoặc làm dịu triệu chứng.

Một số thiết bị và công nghệ cũng có thể được sử dụng để giúp người bệnh điều chỉnh tình trạng:

• Giá trị Omega-3: Bổ sung Omega-3 được cho là có lợi cho sức khỏe mắt và giúp giữ mắt ẩm hơn.
• Vitamin A và C: Cũng rất quan trọng để duy trì sức khỏe thị lực và ngăn ngừa tình trạng lão hóa của mắt.

Biện pháp phòng ngừa rối loạn thị giác

Để phòng ngừa rối loạn thị giác, chú ý đến các biện pháp sau là rất quan trọng. Việc nhận thức và thực hiện những biện pháp này có thể giúp bảo vệ đôi mắt của bạn một cách hiệu quả.

• Giữ khoảng cách: Đảm bảo khoảng cách hợp lý giữa mắt và màn hình trong khi sử dụng các thiết bị điện tử.
• Nghỉ ngơi cho mắt: Thực hiện quy tắc 20-20-20: Sau mỗi 20 phút nhìn vào màn hình, hãy nhìn vào một vật cách bạn 20 feet (khoảng 6 mét) trong ít nhất 20 giây.
• Khám mắt định kỳ: Việc kiểm tra mắt định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt để điều trị kịp thời.

Điều quan trọng là cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức khỏe tổng thể và sức khỏe đôi mắt.

Rối loạn thị giác là một vấn đề không thể coi thường trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này thường nằm ở thói quen sinh hoạt không điều độ, tác động tiêu cực từ công nghệ và yếu tố di truyền. Điều quan trọng nhất là mỗi người cần nhận thức được sự cấp bách trong việc bảo vệ sức khỏe đôi mắt. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ không chỉ giúp phòng ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn mà còn đem lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho mọi người. Hãy nhớ rằng sức khỏe đôi mắt cần được quan tâm và chăm sóc, những biện pháp phòng ngừa đơn giản hoàn toàn có thể giúp bạn duy trì được thị lực tốt nhất.

Nguồn tham khảo bài viết:

• 2024. Top 9 Causes of Visual Distortions  – Optometrists.org. [ONLINE] Available at: https://www.optometrists.org/general-practice-optometry/guide-to-eye-conditions/guide-to-blurry-vision-and-headaches/top-9-causes-of-visual-distortions/.
• 2024. Visual Disturbances | American Stroke Association. [ONLINE] Available at: https://www.stroke.org/en/about-stroke/effects-of-stroke/vision-and-hearing/visual-disturbances.
• 2024. Visual Disturbances: Definition and Patient Education. [ONLINE] Available at: https://www.healthline.com/health/visual-disturbances.
• 2024. Visual Disturbances – MS Australia. [ONLINE] Available at: https://www.msaustralia.org.au/symptom/visual-disturbances/.
• 2024. Visual disturbance (visual aura, migraine aura) – Look After Your EyesLook After Your Eyes. https://lookafteryoureyes.org/eye-conditions/visual-disturbance-visual-aura-migraine-with-aura/.