Câu hỏi về mắt

Chụp OCT là gì? Tổng quan về chụp OCT (cắt lớp võng mạc mắt)

Đã đăng trên bởi Hikari Eye Care

Chụp OCT (Optical Coherence Tomography) là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại và tiên tiến, không xâm lấn, được áp dụng rộng rãi trong ngành nhãn khoa. Chụp OCT không chỉ tạo ra những hình ảnh rõ nét mà còn cho phép bác sĩ phân tích cấu trúc võng mạc ở độ sâu khác nhau. Qua đó, việc chẩn đoán không còn phụ thuộc hoàn toàn vào những triệu chứng bên ngoài mà có thể dựa vào dữ liệu chi tiết từ hình ảnh nội tạng.

Chụp OCT là gì?

Chụp OCT (Cắt lớp võng mạc) hay Optical Coherence Tomography là một kỹ thuật hiện đại trong y học giúp quan sát cấu trúc của mắt bằng cách sử dụng ánh sáng. Phương pháp này tương tự như siêu âm, nhưng thay vì sử dụng sóng âm, OCT sử dụng sóng ánh sáng để thu thập hình ảnh.

Chụp oct là kỹ thuật y khoa giúp quan sát cấu trúc của mắt bằng cách sử dụng ánh sáng

Tuân theo nguyên lý hoạt động, khi ánh sáng chiếu vào mô, phải được phản xạ trở lại và thu thập bởi cảm biến. Từ những tia sáng này, máy có thể dựng lên hình ảnh các lớp khác nhau của võng mạc với độ phân giải cao lên đến 10-20 micron. 

Điều này cho phép bác sĩ quan sát các cấu trúc chi tiết, từ các mạch máu đến các lớp tế bào của võng mạc. Mục tiêu chính là giúp phát hiện sớm các tổn thương và bệnh lý liên quan đến mắt, điều mà các phương pháp chẩn đoán hình ảnh truyền thống khó có thể thực hiện.

Các ưu điểm của phương pháp chụp OCT

Chụp OCT mang lại rất nhiều ưu điểm nổi bật trong chẩn đoán và theo dõi bệnh lý mắt. 

Độ chính xác cao

Với độ phân giải cao lên đến 10-20 micron, OCT cho phép xác định chi tiết các cơ cấu bên trong của mắt, giúp phát hiện sớm các bệnh lý như glôcôm, thoái hóa điểm vàng và bệnh võng mạc tiểu đường. 

Điều này đặc biệt quan trọng trong việc phát hiện bệnh lý khi chưa có biểu hiện rõ ràng, từ đó giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị kịp thời.

Không xâm lấn và không đau

Một trong những ưu điểm lớn nhất của chụp OCT là quy trình không cần phải tiếp xúc trực tiếp với mắt, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và giảm lo lắng. 

Việc không đau và không gây bất kỳ chấn thương nào đã khẳng định sự an toàn của phương pháp này.

Thời gian thực hiện nhanh chóng

Thời gian chụp OCT chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút cho mỗi mắt, giảm thiểu thời gian chờ đợi cho bệnh nhân. Tổng thời gian cho một buổi kiểm tra có thể chỉ mất khoảng 45 phút, khá tiết kiệm cho tất cả mọi người.

Theo dõi tiến triển bệnh lý

OCT không chỉ giúp chẩn đoán mà còn cho phép theo dõi phản ứng của cơ thể đối với điều trị. Việc so sánh các hình ảnh chụp OCT qua nhiều lần kiểm tra cho phép bác sĩ đánh giá hiệu quả trị liệu và điều chỉnh chiến lược điều trị một cách hợp lý.

Dễ dàng sử dụng

Quy trình thực hiện của chụp OCT khá đơn giản, không yêu cầu bệnh nhân chuẩn bị gì đặc biệt. Chỉ cần bệnh nhân hợp tác trong vài phút để có kết quả tốt nhất.

Quy trình thực hiện chụp OCT

Trước khi tìm hiểu về quy trình thực hiện chụp OCT, có thể thấy rằng phương pháp này đã mang lại nhiều lợi ích vượt trội không chỉ về mặt công nghệ mà còn về sự an toàn và hiệu quả trong chẩn đoán bệnh lý.

Trước khi chụp

Trước khi thực hiện chụp OCT, bệnh nhân sẽ được thông báo và hướng dẫn chi tiết về các bước cần thực hiện. 

Đầu tiên, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt để mở rộng đồng tử, điều này sẽ giúp quá trình chụp diễn ra thuận lợi hơn. Việc này cũng giúp tăng cường khả năng thu thập hình ảnh rõ nét hơn.

Trước khi chụp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt để mở rộng đồng tử

Bệnh nhân cần thực hiện theo các hướng dẫn sau:

  • Nhỏ thuốc mở đồng tử: Điều này cần thiết để có hình ảnh rõ hơn về các lớp võng mạc.
  • Giữ yên đầu và mắt: Bệnh nhân sẽ phải giữ đầu ở vị trí xác định, để máy chụp ở vị trí chính xác.
  • Nhìn thẳng vào ống kính: Trong suốt quá trình chụp, bệnh nhân cần duy trì vị trí nhìn để đảm bảo thu được hình ảnh tốt nhất.

Thời gian chờ chuẩn bị cho việc kiểm tra có thể kéo dài một chút, nhưng điều này hoàn toàn hợp lý để đánh giá tình hình mắt một cách tốt nhất. 

Phần lớn bệnh nhân cảm thấy yên tâm vì quá trình không có đau đớn, không cần phải lo lắng về bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào.

Tiến hành chụp

Quá trình chụp thực hiện rất nhanh chóng, mỗi lần chụp chỉ mất khoảng 5-10 phút cho mỗi mắt. Bệnh nhân được chỉ định đặt cằm vào thiết bị chụp, nhìn thẳng vào ống kính mà không phải chạm vào bất kỳ dụng cụ nào. 

Sau khi hoàn tất, bệnh nhân có thể gặp phải một chút nhạy cảm với ánh sáng do đồng tử vẫn còn giãn. Tuy nhiên, điều này thường chỉ tạm thời và sẽ nhanh chóng giảm bớt.

Sau khi có kết quả

Sau khi chụp OCT, bác sĩ sẽ tiến hành phân tích và đánh giá kết quả. Hình ảnh thu được giúp bác sĩ phát hiện ra những bất thường trong võng mạc và đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. 

Việc thẩm định kết quả có thể mất một chút thời gian, nhưng đây là bước quan trọng giúp bác sĩ đưa ra quyết định đúng đắn hơn về phương pháp điều trị.

Người bệnh cũng sẽ được thông báo về tình trạng hiện tại của võng mạc và đưa ra lời khuyên về cách thức theo dõi và điều trị tiếp theo. Quy trình theo dõi liên tục là rất quan trọng, đảm bảo bệnh lý không diễn biến nặng hơn.

Những bệnh lý mà chụp OCT phát hiện được

Chụp OCT không chỉ là một công cụ hữu hiệu trong việc chẩn đoán mà còn giúp phát hiện và theo dõi nhiều bệnh lý liên quan đến võng mạc. Các bệnh lý này có thể phát triển nhanh chóng và đôi khi không có triệu chứng rõ ràng, chính vì vậy, việc phát hiện sớm là rất quan trọng cho việc điều trị thành công.

  • Thoái hóa hoàng điểm: Đặc biệt gặp ở người cao tuổi, bệnh này có thể làm mất khả năng nhìn rõ trung tâm. Bằng việc chụp OCT, bác sĩ có thể xác định các hiệu quả sớm nhất của bệnh.
  • Bệnh võng mạc tiểu đường: Đây là biến chứng thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường. Hình ảnh chụp OCT sẽ cho biết chính xác mức độ tổn thương của võng mạc.
  • Phù võng mạc: Hiện tượng tích tụ dịch trong các lớp của võng mạc có thể được phát hiện dễ dàng bằng chụp OCT.
  • Bệnh màng tăng sinh trước võng mạc: Chụp OCT sẽ giúp bác sĩ xác định và theo dõi sự phát triển của màng này.
  • Glôcôm: Bệnh có thể gây tổn thương đến các dây thần kinh thị giác. OCT giúp đánh giá tình trạng và mức độ tổn thương của gai thị.

OCT giúp đánh giá tình trạng và mức độ tổn thương của gai thị

Bên cạnh các bệnh lý nêu trên, OCT còn được ứng dụng để theo dõi tiến triển của những bệnh lý khác, nhờ vào việc nó cung cấp hình ảnh chi tiết về tầng cấu trúc của võng mạc, giúp bác sĩ có nhiều thông tin hơn trong việc ra quyết định điều trị.

Đối tượng nào cần thực hiện chụp OCT?

Chụp OCT là một phương pháp thiết yếu cho việc phát hiện và theo dõi các bệnh lý mắt. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần thực hiện phương pháp này. Dưới đây là những đối tượng cần thực hiện để đảm bảo sức khỏe mắt tốt nhất:

Đối tượng được chỉ định chụp OCT mắt

Như đã đề cập, chụp OCT rất hữu ích cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh lý mắt. Những đối tượng chính cần thực hiện chụp OCT bao gồm:

  • Người trên 40 tuổi: Là độ tuổi mà nhiều bệnh lý mắt bắt đầu phát triển, nên việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện và điều trị sớm hơn.
  • Bệnh nhân tiểu đường: Các biến chứng từ tiểu đường lên võng mạc có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng, chụp OCT sẽ giúp theo dõi và ngăn chặn tình trạng này.
  • Những người có tiền sử bệnh tim mạch và huyết áp cao: Các vấn đề này có thể ảnh hưởng đến mạch máu và sức khỏe của mắt.
  • Bệnh nhân đang điều trị bệnh lý về mắt: Những người này được khuyến nghị sử dụng chụp OCT để theo dõi sự tiến triển và hiệu quả của liệu pháp điều trị.

Chống chỉ định

Đồng thời, có những nhóm người không nên thực hiện chụp OCT do các vấn đề liên quan đến sức khỏe của mắt. Nhóm đối tượng này bao gồm:

  • Người có đồng tử nhỏ hơn 3mm: Điều này có thể làm hạn chế ánh sáng tiếp cận để thực hiện chụp.
  • Bệnh nhân chịu ảnh hưởng của các bệnh lý như đục giác mạc hoặc đục thủy tinh thể: Các vấn đề này sẽ cản trở khả năng thu thập hình ảnh chất lượng.
  • Trẻ em và những người không hợp tác: Quy trình yêu cầu bệnh nhân cần giữ yên trong thời gian quy định, nếu không hợp tác, kết quả sẽ không chính xác.
  • Bệnh nhân với thị lực kém: Những thử thách với thị lực sẽ tạo ra khó khăn trong việc thực hiện và tăng độ phức tạp của quy trình.

Nhóm đối tượng này cần tham khảo ý kiến chuyên môn và thực hiện các biện pháp khác thay thế nếu cần thiết.

Tác dụng phụ sau khi chụp OCT

Chụp OCT, mặc dù được xem là một quy trình an toàn và hiệu quả, vẫn có thể tiềm ẩn một số tác dụng phụ nhẹ. Tuy nhiên, sự hiểu biết về những tác dụng này sẽ giúp bệnh nhân yên tâm hơn trong suốt quá trình thực hiện.

  • Nhạy cảm với ánh sáng: Sau khi được nhỏ thuốc mở đồng tử, nhiều bệnh nhân có thể cảm thấy nhạy cảm với ánh sáng. Tình trạng này thường chỉ kéo dài một khoảng thời gian ngắn và sẽ tự hết.
  • Khó chịu tạm thời: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu do mắt cần điều chỉnh lại sau khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh trong quá trình chụp.
  • Cảm giác khô mắt: Một số người có thể cảm thấy mắt mình hơi khô, do thuốc nhỏ được sử dụng để mở đồng tử. Sự khó chịu này không đáng lo ngại và thường tự hết sau một thời gian ngắn.
  • Cảm giác mờ mắt tạm thời: Bệnh nhân có thể thấy hình ảnh hơi mờ ngay sau khi chụp do thuốc nhỏ và đồng tử vẫn còn giãn. Thông thường, cảm giác này sẽ giảm bớt trong vài phút.

Bạn có thể cảm thấy khó chịu sau quá trình chụp oct

Mặc dù có những tác dụng phụ trên, người bệnh không nên quá lo lắng. Các bác sĩ sẽ hướng dẫn chi tiết về những điều cần làm sau khi chụp để đảm bảo sự phục hồi nhanh chóng và thoải mái cho bệnh nhân.

Chụp OCT mắt bao nhiêu tiền?

Chi phí là một yếu tố quan trọng mà bệnh nhân cần cân nhắc khi quyết định thực hiện chụp OCT. Tại Việt Nam, mức giá cho việc thực hiện chụp OCT có sự chênh lệch giữa các cơ sở y tế khác nhau, dựa trên trang thiết bị và trình độ chuyên môn của bác sĩ.

  1. Bệnh viện Mắt Trung ương: Khoảng 350.000 đồng cho một lần chụp.
  2. Bệnh viện Mắt Sài Gòn: Chi phí tương tự khoảng 350.000 đồng cho mỗi mắt.
  3. Bệnh viện Quốc tế Việt Nam: Giá cao hơn, khoảng 700.000 đồng.
  4. Bệnh viện Mắt ASEAN: Cung cấp dịch vụ với mức giá 250.000 đồng.

Bảng giá có thể thay đổi tùy thuộc vào từng địa điểm và tình trạng của bệnh nhân.

Câu hỏi thường gặp về chụp OCT mắt

Chụp OCT có đau không?

Chụp OCT hoàn toàn không gây đau đớn và không có hiện tượng chảy máu. Đây là một phương pháp không xâm lấn, chỉ cần giữ mắt nhìn về phía ống kính.

Thời gian chụp OCT có lâu không?

Thời gian chụp OCT chỉ kéo dài từ 5-10 phút cho mỗi mắt, tổng thời gian có thể mất khoảng 45 phút cho toàn bộ quy trình.

Kết quả chụp OCT được lưu giữ như thế nào?

Hình ảnh và dữ liệu từ quá trình chụp OCT sẽ được lưu trữ trong hệ thống máy tính để bác sĩ có thể theo dõi và phân tích qua nhiều lần kiểm tra.

Có cần phải chuẩn bị gì trước khi chụp không?

Bệnh nhân sẽ được thông báo về việc nhỏ thuốc nhỏ mắt để mở đồng tử, không cần chuẩn bị gì đặc biệt.

Chụp OCT có an toàn không?

Chụp OCT được coi là một trong những phương pháp an toàn nhất trong ngành nhãn khoa. Không có bất kỳ rủi ro đáng kể nào liên quan đến quy trình này.

Chụp OCT (Cắt lớp võng mạc) là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi bệnh lý về mắt. Những ưu điểm như không xâm lấn, độ chính xác cao và thời gian thực hiện nhanh chóng đã làm cho chụp OCT trở thành một lựa chọn hàng đầu trong ngành nhãn khoa. Đối với những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh lý mắt, việc thực hiện chụp OCT định kỳ là cực kỳ cần thiết để bảo vệ sức khỏe đôi mắt của họ. Không chỉ có chi phí phải chăng, mà phương pháp này còn an toàn và dễ thực hiện, góp phần rất lớn vào việc nâng cao hiệu quả điều trị bệnh lý mắt.

Nguồn tham khảo bài viết:

Hikari Eye Care