Nhức mắt là một triệu chứng phổ biến mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Nó không chỉ ảnh hưởng đến khả năng làm việc, học tập mà còn tác động lớn đến tâm lý và sức khỏe tổng quát. Dù là do tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử, môi trường sống không thuận lợi hay các vấn đề bệnh lý, tình trạng nhức mỏi mắt là dấu hiệu cho thấy bạn cần chăm sóc bản thân tốt hơn. Trong bài viết này, hãy cùng Hikari khám phá nguyên nhân gây ra nhức mắt, các triệu chứng đi kèm, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả nhất.
Nội Dung Chính
Nguyên nhân gây nhức mắt
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhức mắt. Một trong những nguyên nhân chính là tác động từ môi trường. Ánh sáng từ các thiết bị điện tử, ô nhiễm không khí hay các điều kiện thời tiết khô hanh đều có thể góp phần làm mắt bạn bị căng thẳng.
Đặc biệt, việc sử dụng máy tính, điện thoại di động hay máy tính bảng trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi thường xuyên là một thói quen nguy hiểm và phổ biến trong thời đại công nghệ.
Ngoài tác động từ môi trường, một số bệnh lý cũng có thể dẫn đến tình trạng nhức mắt. Chẳng hạn như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp hay khô mắt. Tất cả đều là các bệnh lý có thể gây ra những cơn đau nhức khó chịu cho mắt, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tiến triển xấu cho thị lực.
Cuối cùng, thói quen sinh hoạt không hợp lý, như làm việc liên tục mà không nghỉ hoặc đọc sách dưới ánh sáng kém cũng là thủ phạm chính gây ra nhức mắt.
Tác động từ môi trường
Môi trường xung quanh có thể ảnh hưởng một cách tiêu cực đến sức khỏe của mắt. Trong số nhiều tác nhân, việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều đang trở thành một mối lo ngại đáng kể. Khi ta sử dụng máy tính hoặc điện thoại, ánh sáng xanh phát ra từ màn hình có thể gây ra hiện tượng mỏi mắt hay đau mắt.
Một nghiên cứu từ Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ cho thấy, những người dành hơn 6 giờ mỗi ngày trước màn hình sẽ có nguy cơ cao hơn mắc phải Hội chứng Thị giác Máy tính. Các triệu chứng điển hình bao gồm mỏi mắt, khô mắt và đôi khi là đau đầu.
Ngoài ánh sáng xanh, việc làm việc dưới ánh sáng không đủ hoặc quá chói cũng có thể làm tăng thêm căng thẳng cho mắt. Việc đọc sách trong điều kiện ánh sáng yếu có thể dẫn đến mỏi mắt và làm tổn thương thị lực trong dài hạn.
Ô nhiễm không khí là một yếu tố môi trường quan trọng khác. Khói bụi, hóa chất và các chất độc hại trong không khí có thể gây kích ứng và làm khó chịu cho mắt, dẫn đến tình trạng nhức mắt. Đặc biệt trong thời tiết khô hanh, độ ẩm không khí giảm sút khiến mắt dễ bị khô và nhức mỏi.
Các bệnh lý liên quan
Có một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng nhức mắt. Một trong số đó là đục thủy tinh thể, thường gặp ở những người cao tuổi. Mặc dù đục thủy tinh thể thường không gây ra triệu chứng rõ ràng, nhưng trong nhiều trường hợp bệnh nhân có thể cảm thấy nhức mắt hoặc mờ mắt khi bệnh tiến triển.
Tình trạng tăng nhãn áp hay glaucoma cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng gây đau nhức mắt. Điều này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, như mất thị lực vĩnh viễn.
Khô mắt là một tình trạng phổ biến và có thể làm cho người bệnh cảm thấy đau và khó chịu. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do tuyến lệ không sản xuất đủ nước mắt hoặc nước mắt bay hơi quá nhanh. Thêm vào đó, viêm kết mạc, vốn có thể do nhiễm trùng hoặc dị ứng, cũng có thể tạo ra sự khó khăn và nhức mắt.
Cuối cùng, bệnh võng mạc đái tháo đường, là một biến chứng của bệnh tiểu đường, có thể dẫn đến nhức mắt mạnh mẽ và tác động tiêu cực đến thị lực.
Thói quen sinh hoạt không hợp lý
Thói quen sinh hoạt không hợp lý, như làm việc liên tục với thiết bị điện tử mà không nghỉ ngơi, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng nhức mắt. Nếu bạn dành hàng giờ đồng hồ trước màn hình mà không tuân thủ quy tắc nghỉ ngơi, mắt sẽ bị mỏi và nhức. Thực tế cho thấy, việc không cho mắt nghỉ ngơi thường xuyên có thể dẫn đến những cảm giác căng thẳng khó chịu, đồng thời cản trở khả năng tập trung và làm việc hiệu quả.
Việc đọc sách trong điều kiện ánh sáng không đủ cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mắt. Khi mắt phải làm việc quá sức để nhận thức được chữ viết trong vùng ánh sáng yếu, điều đó sẽ tạo ra cảm giác mệt mỏi và đau nhức. Đặc biệt, trong những tình huống như vậy, cảm giác khô mắt có thể xảy ra, gây khó khăn cho người đọc.
Một thói quen xấu khác là không chú ý đến tư thế ngồi khi làm việc. Tư thế không đúng có thể khiến mắt bạn phải căng hơn mức cần thiết, dẫn đến mỏi và nhức. Ngoài ra, việc không có ánh sáng môi trường thích hợp cũng là một yếu tố cần lưu ý.
Triệu chứng đi kèm nhức mắt
Khi bạn gặp phải tình trạng nhức mắt, có thể sẽ xuất hiện nhiều triệu chứng đi kèm khác. Triệu chứng đầu tiên mà nhiều người thường cảm nhận là mỏi mắt. Cảm giác này thường xảy ra khi mắt phải làm việc liên tục mà không được nghỉ ngơi, dẫn đến trạng thái mệt mỏi ở vùng mắt.
Tình trạng nhức mỏi mắt có thể xảy ra khi mắt tiếp xúc với ánh sáng quá chói hoặc làm việc với cường độ cao trong một khoảng thời gian dài. Điều này tạo ra cảm giác như có áp lực hoặc căng thẳng trong mắt. Thậm chí, không ít người gặp phải cơn đau đầu liên quan đến nhức mắt, nhất là khi tập trung quá lâu vào một nhiệm vụ nào đó.
Bên cạnh đó, tình trạng khô mắt cũng thường xảy ra khi mắt không được nghỉ ngơi. Mắt có thể trở nên đỏ và ngứa, đồng thời cảm giác cộm như có vật lạ trong mắt là điều không thể tránh khỏi.
Cảm giác đau hoặc kích thích
Khi cảm giác nhức mắt kéo dài, nó có thể kèm theo cảm giác đau hoặc kích thích ở vùng mắt. Nhiều người thường mô tả cảm giác này như một áp lực mạnh, khiến cho họ cảm thấy khó chịu và không thể tập trung vào công việc. Đau hoặc kích thích có thể làm gia tăng cảm giác mỏi mắt, nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng này có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn về thị lực.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu cảm giác đau ở mắt xuất hiện một cách đột ngột, kèm theo một số triệu chứng khác như đỏ mắt hoặc nhìn mờ, rất có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn mà bạn cần phải thăm khám ngay lập tức.
Mắt khô hoặc chảy nước mắt
Mặt khác, triệu chứng khô mắt và chảy nước mắt tự nhiên có thể đi kèm với nhức mắt, phản ánh tình trạng không cân bằng nước trong hệ thống chăm sóc mắt của bạn. Khi nước mắt không được sản xuất đủ hoặc bị bay hơi quá nhanh, mắt không đủ độ ẩm sẽ tạo ra cảm giác khó chịu, cộm xốn và nhức mỏi.
Cảm giác khô mắt có thể dẫn đến tăng tiết nước mắt, khiến cho chúng ta phải liên tục lau nước mắt. Tuy nhiên, việc này không dễ chịu chút nào và thường khiến người bị ảnh hưởng cảm thấy bực bội. Một số trường hợp nghiêm trọng, khô mắt có thể dẫn đến tình trạng viêm và gây rất nhiều khó chịu.
Nhìn mờ hoặc nhìn thấy hình ảnh đôi
Nói thêm về triệu chứng nhìn mờ hoặc nhìn thấy hình ảnh đôi, chúng thường xuất hiện khi bề mặt giác mạc không được ẩm ướt đầy đủ. Tình trạng này sẽ làm cho hình ảnh không rõ nét, khiến cho việc thực hiện các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn. Ai cũng có thể tưởng tượng cảm giác bất lực khi mà ngay cả việc xem tivi hay đọc báo cũng trở thành một thử thách.
Nhìn mờ và cảm giác khó chịu này thường có xu hướng gia tăng khi bạn sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài mà không nghỉ. Việc thường xuyên làm việc dưới ánh sáng không phù hợp có thể làm tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.
Cách điều trị nhức mắt
Để điều trị tình trạng nhức mắt, việc hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ là rất quan trọng. Nếu triệu chứng là do yếu tố môi trường, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc có thể bao gồm việc nghỉ ngơi định kỳ, sử dụng thuốc nhỏ mắt và điều chỉnh ánh sáng nơi làm việc. Trong một số trường hợp, việc thay đổi thói quen làm việc sẽ là cần thiết.
Sử dụng nước mắt nhân tạo
Sử dụng nước mắt nhân tạo là phương pháp phổ biến được sử dụng để làm dịu tình trạng khô mắt. Những sản phẩm này thường chứa các thành phần giúp bảo vệ và làm ẩm bề mặt mắt bị khô, từ đó giúp giảm cảm giác khó chịu.
Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Điều chỉnh thời gian làm việc
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, việc điều chỉnh thời gian làm việc cũng rất quan trọng. Bạn có thể áp dụng quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút nhìn vào màn hình, hãy nhìn ra xa khoảng 6 mét trong ít nhất 20 giây.
Điều này sẽ giúp giảm áp lực cho mắt và cải thiện tình trạng nhức mắt. Thêm vào đó, việc thực hiện quy tắc này có thể làm giảm cảm giác đau đầu cũng như tạo cơ hội cho mắt bạn được nghỉ ngơi.
Thăm khám bác sĩ chuyên khoa
Nếu triệu chứng nhức mắt tiếp tục xuất hiện hoặc trở nên nghiêm trọng, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa mắt là điều cần thiết. Bác sĩ sẽ có thể xác định nguyên nhân gây ra tình trạng nhức mắt của bạn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Việc tìm hiểu rõ ràng về tình trạng sức khỏe của mắt bản thân sẽ giúp bạn tránh được những vấn đề lớn hơn trong tương lai.
Phương pháp phòng ngừa tình trạng nhức mắt
Để ngăn ngừa tình trạng nhức mắt, bạn có thể áp dụng một số phương pháp và thói quen vào sinh hoạt hàng ngày của mình. Bằng cách thực hiện những biện pháp phòng ngừa này, bạn sẽ dễ dàng bảo vệ sức khỏe mắt và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Thói quen nghỉ ngơi giữa giờ
Thói quen nghỉ ngơi giữa giờ là một trong những yếu tố quan trọng giúp bảo vệ đôi mắt. Hãy đảm bảo nghỉ ngơi định kỳ khi làm việc với các thiết bị điện tử. Quy tắc 20-20-20 sẽ là một phương pháp hữu ích để thực hiện điều này. Ngoài ra, hãy tạo điều kiện cho mắt có thời gian thư giãn để phục hồi.
Sử dụng ánh sáng mềm và thích hợp
Ánh sáng làm việc cũng rất quan trọng trong việc phòng ngừa nhức mắt. Hãy chắc chắn rằng nơi làm việc của bạn đủ sáng, nhưng không quá chói. Nếu làm việc trong một không gian kín, hãy xem xét việc sử dụng đèn bàn với ánh sáng dịu, tránh ánh sáng phản chiếu từ màn hình máy tính.
Việc sắp xếp chung quanh cũng nên được xem xét để bảo đảm không có ánh sáng mạnh hoặc chói ngay trước mặt.
Nâng cao chế độ dinh dưỡng cho mắt
Chế độ dinh dưỡng dành cho mắt cũng không kém phần quan trọng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin A, C, E có thể giúp bảo vệ mắt và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến thị lực. Hãy thêm nhiều loại thực phẩm như rau xanh, hạt, cá hồi vào khẩu phần ăn hàng ngày của bạn.
Khi nào nên đi khám bác sĩ
Mặc dù có nhiều phương pháp tự chăm sóc, nhưng trong một số trường hợp, việc đi khám bác sĩ chuyên khoa là cần thiết. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn nên tìm đến sự chăm sóc y tế.
Triệu chứng không giảm sau tự chăm sóc
Nếu bạn thực hiện các biện pháp tự chăm sóc nhưng tình trạng nhức mắt không cải thiện hoặc tiếp tục kéo dài, bạn cần phải đi khám bác sĩ. Đặc biệt nếu kèm theo đó là các triệu chứng như nhìn mờ, đau xung quanh mắt hoặc không thể tập trung vào công việc, hãy tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức.
Xuất hiện triệu chứng bất thường khác
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng khác ngoài nhức mắt, như chảy nước mắt liên tục, cảm giác áp lực hoặc đau nhức kéo dài, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Đau nhức kéo dài không rõ nguyên nhân
Cuối cùng, đau nhức kéo dài không rõ nguyên nhân là một dấu hiệu cảnh báo mà bạn không nên xem nhẹ. Nếu bạn cảm thấy cơn đau kéo dài hơn một vài ngày, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá kỹ lưỡng xem có vấn đề gì nghiêm trọng hơn không.
Nhức mỏi mắt là tình trạng mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải, bất kể tuổi tác hay nghề nghiệp. Để đối phó với tình trạng này, việc nhận diện nguyên nhân và triệu chứng là rất quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh các biện pháp tự chăm sóc, thăm khám thường xuyên với bác sĩ chuyên khoa mắt cũng không kém phần quan trọng. Nhờ vào những hiểu biết và biện pháp phòng ngừa, bạn có thể bảo vệ sức khỏe đôi mắt của mình, giữ cho chúng luôn khỏe mạnh và sáng rõ trong suốt cuộc đời.
Nguồn tham khảo bài viết:
- my.clevelandclinic.org. 2024. Eye Strain: Symptoms, Causes & Treatment. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21059-eye-strain.
- www.mayoclinic.org. 2024. Eyestrain – Symptoms and causes – Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eyestrain/symptoms-causes/syc-20372397.
- www.webmd.com. 2024. Eye Fatigue: Causes, Symptoms, and Treatment. https://www.webmd.com/eye-health/eye-fatigue-causes-symptoms-treatment.
- www.healthdirect.gov.au. 2024. Eye strain | healthdirect. https://www.healthdirect.gov.au/eye-strain.
- www.healthdirect.gov.au. 2024. Eye strain | healthdirect. https://www.healthdirect.gov.au/eye-strain.
