Mắt lé hay mắt lác được biết tới là một bệnh lý thường gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ, do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Khi mắc phải tình trạng này gây nhiều rắc rối trong sinh hoạt và công việc vì giảm thị lực. Bài viết sẽ chia sẻ rõ hơn về bệnh lý cho mọi người cùng tìm hiểu.

Mắt lé là gì? 

Mắt lé là tình trạng mà 2 mắt không thẳng hàng, đúng vị trí như nhau cân bằng, có 1 hoặc 2 mắt bị lệch vào trong hoặc ra ngoài. Có nhiều tình trạng lé khác nhau, dấu hiệu nặng nhẹ sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống người bệnh. 

Bệnh này thường gặp ở trẻ nhỏ, một số ít gặp ở người lớn. Khi có 1 mắt bị lệch thì 2 hình ảnh khác nhau được 2 mắt thu nhận rồi chuyển tới khu vực não bộ. Ở lứa tuổi trẻ nhỏ, não bộ sẽ thực hiện chọn lọc bỏ đi hình ảnh mà mắt nhìn lệch, chỉ lấy vào hình ảnh mắt nhìn đúng. Về sau dần dần sẽ sẽ bị mất đi thị giác tinh tế. 

Còn với người trưởng thành thì não bộ trường hợp đó lại thu cả 2 hình ảnh về, không có loại bỏ hình ảnh tiếp nhận từ 1 mắt bị lệch. Chính vì thế ảnh hưởng ít nhiều tới đánh giá sự vật, sự việc. 

Mắt lác được phân ra 2 loại chính:

• Lác cơ năng: Dạng này thường gặp ở trẻ nhỏ, có đặc điểm là mắt bị lác sẽ luôn di chuyển cùng với hướng mắt bình thường còn lại. 
• Lác liệt: Hay gặp ở người trưởng thành, đặc điểm là cơ vận nhãn bị liệt cho nên ức chế vận động của nhãn cầu. 

Nguyên nhân gây nên tình trạng mắt lé 

Tìm hiểu nguyên nhân gây nên tình trạng mắt lé để hiểu được vấn đề đang xảy ra do đây. Đôi mắt của chúng ta có 6 cơ vận nhãn, gồm có 2 cơ chéo và 4 cơ trực bám quanh giúp cho mắt có thể nhìn sang được các hướng. Lé xuất hiện khi mà bị mất đi cân bằng giữa các cơ vận nhãn do hệ thần kinh, cơ chi phối các cơ. Tìm hiểu cụ thể:

• Do bẩm sinh là trẻ đã bị vấn đề về mắt. Nhìn vào 2 mắt sẽ thấy ngay tình trạng bị lé. 
• Bị lé thứ phát do mắc bệnh lý toàn thân (u, bị down, não úng thủy, bãi não), bị bệnh nặng về mắt khác (sụp mí, đục thủy tinh thể), bị chấn thương vùng đầu, phẫu thuật bệnh ở mắt gặp sự cố (mổ lẹo, chỉnh hình mắt)
• Yếu tố điều tiết quy tụ hay mắc ở tuổi đi học do mắc tật khúc xạ cận thị hoặc viễn thị
• Do di truyền từ ông bà, cha mẹ cho con nhỏ sinh ra
• Vấn đề bị nhiễm trùng kéo dài, điều trị không hiệu quả dẫn tới lác.

Hậu quả của việc bị bệnh mắt lé

Khi mắt lé tưởng chừng nhẹ nhàng nhưng lại có nhiều tác hại tới cuộc sống của chính người bệnh. Khi còn nhỏ trong thời điểm đang phát triển thị giác mà bị lác thì khiến bé bị giảm thị lực, nhìn mọi thứ mờ.

Thường hay nhìn sai hướng, khó xác định đường đi chuẩn xác nên hay bị vấp ngã, dễ nguy hiểm khi tham gia giao thông. Người bệnh giảm khả năng nhận thức được chiều sâu, nhìn khoảng cách 2 vật kém. 

Một số nghề nghiệp yêu cầu có thị lực tốt thì người bị lé không có khả năng đáp ứng tốt. Chẳng hạn như bác sĩ, nghiên cứu sinh, kỹ thuật viên, lắp ráp máy móc, vận động viên thể thao…

Tình trạng mắt lé cũng ảnh hưởng tới thẩm mỹ, khiến người bị thiếu tự tin. Dễ bị mọi người trêu chọc vì phát hiện rất rõ 2 mắt lệch nhau. Cùng nhiều người vì thiếu tự tin, hay bị chế giễu vì đôi mắt mà tâm lý bất ổn, sợ đám đông, chán nản. 

Triệu chứng và cách điều trị mắt lé

Tình trạng lé của đôi mắt sẽ có những triệu chứng nhận biết rõ nét bởi nhìn vào sẽ thấy được sự khác biệt. Bên dưới đây sẽ nêu rõ về cách điều trị hiện tại trong y học với bệnh lý này.

Triệu chứng

Các triệu chứng thực thể

Người bị lé nhận rõ được khi họ soi gương thấy đôi mắt của mình khác biệt với người bình thường. Với trường hợp lé ẩn thì phải có chuyên môn thăm khám y khoa mới xác định được.

Triệu chứng chủ quan

• Đôi mắt thường xuyên bị mỏi
• Khả năng tập trung kém
• Nhìn vật thể không chuẩn xác, bị lệch hướng
• Đi đứng hay bị ngã, vụng về
• Làm việc cũng thiếu sự chính xác và bình tĩnh được như người bình thường 
• Hay có trạng thái nghiêng đầu điều chỉnh tư thế đôi mắt.

Cách thức điều trị

Về cách thức điều trị sẽ cùng tìm hiểu về mục tiêu và các phương pháp đang được áp dụng trong y khoa hiện nay. Qua đó mọi người sẽ hình dung rõ hơn về từng vấn đề: 

Mục tiêu để điều trị

Mắt lé có chữa được không? Với trẻ nhỏ dưới 6 tuổi và trẻ đang đi học: Điều trị mắt lé giúp bảo toàn được chức năng và hiệu quả của 2 mắt. Giúp đôi mắt bị lé dần trở lại trạng thái bình thường, ngăn tình trạng lé nặng. 

Với người trưởng thành: Thực hiện chỉnh lé giúp đôi mắt cân bằng đúng vị trí, đảm bảo vẻ đẹp thẩm mỹ. Trường hợp lé cấp điều trị để phục hồi chức năng hợp thị cho người mắc phải.

Bác sĩ sẽ thăm khám và có hướng điều trị cụ thể cho từng trường hợp. Hiện nay y khoa phát triển và tại các cơ sở uy tín đang áp dụng các biện pháp sau: 

• Tập luyện đôi mắt dạng quy tụ, liếc sang hướng ngược chiều mắt bị lé để chỉnh lại đúng vị trí. Sử dụng máy chỉnh quang nhằm giúp cho việc hợp thị 2 mắt
• Đeo kính thuốc để điều tiết đôi mắt và hỗ trợ tật khúc xạ
• Che mắt khi mắt bị lé nhược thị
• Sử dụng thuốc tiêm Botulinum toxin khi mắc lé thứ phát ở người trưởng thành khi bị liệt cơ vận nhãn lúc chờ phẫu thuật. Phương pháp này áp dụng để xử lý tạm thời vấn đề song thị 
• Can thiệp phẫu thuật chỉnh lại cơ vận nhãn bị lệch, khôi phục lại thị lực ở mắt. 

Lời kết

Tình trạng mắt lé khi mắc phải gây nhiều rắc rối cho cuộc sống, học tập, công việc. Cần phát hiện sớm và điều trị sớm để tráng ảnh hưởng cuộc sống. Hy vọng thông tin trên giúp mọi người biết rõ về bệnh lý và hướng điều trị hiệu quả.