Càng lớn tuổi, thủy tinh thể trong mắt sẽ kém linh hoạt và đàn hồi, dẫn đến tình trạng lão thị. Chúng là một phần của quá trình lão hóa nên sẽ không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn và phòng ngừa lão thị. Tuy nhiên, vẫn sẽ có một vài cách giúp bạn cải thiện thị lực và chất lượng cuộc sống khi bị lão thị. Nếu muốn biết đó là những cách gì, hãy cùng Hiakri tìm hiểu lão thị là gì và tổng quan về lão thị qua bài viết dưới đây nhé!
Nội Dung Chính
Lão thị là gì?
Lão thị là một thuật ngữ y học chỉ tình trạng mắt bạn đang mất khả năng thay đổi tiêu điểm, khiến bạn khó nhìn rõ các vật ở gần. Tình trạng này xảy ra khi thủy tinh thể của mắt trở nên kém linh hoạt do sự lão hóa.
Các dấu hiệu của lão thị thường thường xuất hiện và phát triển vào khi bạn rơi vào khoảng độ tuổi 40 và tình trạng sẽ trở nên tồi tệ hơn cho đến khi bạn khoảng 60 tuổi.
Khi bị lão thị, có thể bạn sẽ nhận thấy rằng khi làm các công việc hoặc các hoạt động cần quan sát gần như đọc sách hay xem điện thoại sẽ khó hơn trước đây.
Bạn có thể cần phải giữ cuốn sách hoặc điện thoại của mình ở khoảng cách một sải tay để nhìn rõ các từ. Bạn cũng có thể có các triệu chứng như đau đầu hoặc đau mắt, mệt mỏi.
Lão thị là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên của con người và không phải là một căn bệnh. Đây là một loại tật khúc xạ phổ biến mà các chuyên gia hoặc các bác sĩ nhãn khoa có thể dễ dàng khắc phục bằng cách cho bạn đeo kính, kính áp tròng hoặc phẫu thuật.
Theo báo cáo, trên toàn cầu, có khoảng 1,8 tỷ người mắc tật viễn thị vào năm 2015. Các nhà nghiên cứu ước tính con số này sẽ tăng lên 2,1 tỷ vào năm 2030.
Dấu hiệu khi mắt bị lão thị
Các dấu hiệu chính của viễn thị sẽ bao gồm:
- Bạn luôn cần nhiều ánh sáng hơn đọc sách.
- Bạn phải giữ sách hoặc điện thoại đủ xa để có thể nhìn rõ.
- Mắt mờ khi bạn đọc ở khoảng cách bình thường.
- Mỏi mắt, khiến mắt bạn cảm thấy đau hoặc mệt mỏi.
Những triệu chứng này có thể sẽ nghiêm trọng hơn theo thời gian, nhưng sẽ giảm dần sau tuổi 65.
Nguyên nhân gây lão thị ở mắt
Nguyên nhân chính gây lão thị là do sự lão hóa của mắt. Trong những năm đầu đời, thủy tinh thể của bạn sẽ mềm và linh hoạt, chúng có thể dễ dàng thay đổi hình dạng khi bạn chuyển tầm nhìn từ vật ở xa sang vật ở gần. Việc này khiến ánh sáng chiếu vào võng mạc của bạn để bạn có thể nhìn rõ các vật thể trước mặt.
Khi bạn già đi, thủy tinh thể của mắt sẽ xơ cứng, kém linh hoạt hơn và giảm độ đàn hồi. Khi đó, mắt sẽ gặp khó khăn khi điều tiết nhìn các vật ở gần và dẫn đến lão thị.
Thông thường, lão thị sẽ xuất hiện ở những người từ 40 tuổi trở lên. Tuy nhiên, sẽ có một số loại thuốc và bệnh lý có thể khiến chứng lão thị xuất hiện ở những người dưới 40 tuổi. Tình trạng này được gọi là chứng lão thị sớm.
Một số yếu tố gây nguy cơ gây lão thị sớm bao gồm:
- Khi mắt bạn đang bị viễn thị.
- Bạn đạng dùng một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng histamin hoặc thuốc chống trầm cảm.
- Bạn đang mắc một trong những căn bệnh như bệnh tiểu đường, bệnh đa xơ cứng (MS) hoặc bệnh tim mạch.
Cách chẩn đoán
Lão thị có thể được chẩn đoán bằng việc khám mắt. Trong quá trình khám, các bác sĩ sẽ nhãn khoa yêu cầu bạn thực hiện bài kiểm tra thị lực và đánh giá chỉ số khúc xạ để đo mức độ bạn nhìn thấy các vật thể ở những khoảng cách nhất định.
Từ đó, họ sẽ xác định được liệu bạn có đang bị lão thị hoặc viễn thị hay không, cũng như những nguyên nhân gây tật khúc xạ ở mắt.
Cách điều trị khi mắt bị lão thị
Không có cách nào để ngăn chặn hoặc đảo ngược quá trình lão hóa gây ra chứng lão thị ở mắt, và cũng chưa có biện pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn lão thị.
Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều cách để giúp bạn kiểm soát và cải thiện thị lực do lão thị gây ra, giúp bạn sinh hoạt và làm việc dễ dàng hơn.
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, lối sống và sở thích của bạn, các chuyên gia hoặc các bác sĩ nhãn khoa có thể đề xuất bạn sử dụng bất kỳ phương pháp nào sau đây để điều chỉnh chứng lão thị:
- Kính mắt.
- Kính áp tròng.
- Phẫu thuật.
- Thuốc nhỏ mắt.
Kính mắt có gọng
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại kính lão có thể giúp bạn trong các trường hợp khác nhau như:
Kính đọc sách
Đây là phương pháp lý tưởng dành cho những người không bị cận thị, viễn thị hoặc loạn thị. Bạn có thể mua kính lão dành cho người đọc sách từ các cửa hàng bán kính mà không cần đơn kinh thuốc.
Thông thường những loại kính này sẽ khá rẻ vì chúng chỉ có chức năng phóng to những gì bạn đang xem.
Kính hai tròng
Đây là loại thường được kê đơn cho những người bị lão thị. Kính hai tròng là loại kính có hai kích thước khác nhau trong một tròng kính. Phần trên của tròng kính giúp bạn nhìn rõ các vật ở xa, trong khi phần dưới giúp bạn nhìn rõ các vật ở cự ly gần.
Kính ba tròng
Tương tự như kính hai tròng, kính ba tròng là loại kính có tác dụng giúp bạn nhìn rõ hơn các vật ở cự ly gần, trung gian và xa.
Kính đa tròng
Một lựa chọn khác ít phổ biến hơn là kính đa tròng. Vì chúng có tầm nhìn hạn chế hơn so với kính đơn tròng.
Ngoài ra, một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều người không thích đeo kính đa tròng là họ cảm thấy ngại, không muốn để người khác biết tuổi của mình khi phải mang kính đa tròng với đường ráp nối rất dễ nhận ra.
Kính áp tròng
Kính áp tròng 2 tròng cho người loạn thị
Đây là loại kính áp tròng được thiết kế đặc biệt để điều chỉnh cả tật cận thị và loạn thị. Loại kính này có một vùng quang học đặc biệt ở phần tròng kính giúp điều chỉnh độ cong của giác mạc, từ đó cải thiện thị lực cho người bị loạn thị.
Chúng sẽ có loại kính áp tròng mềm hoặc cứng, và tùy theo độ tuổi, mức độ loạn thị, lối sống,… mà bạn có thể lựa chọn loại phù hợp với mắt.
Kính áp tròng đa tiêu cự
Kính áp tròng đa tiêu cự thường được sử dụng để điều chỉnh thị lực ở những ai bị tật khúc xạ, giúp bạn nhìn rõ hơn các vật ở khoảng cách gần, xa và tầm trung.
Phẫu thuật
Bạn cần nói chuyện với bác sĩ nhãn khoa về sức khỏe của mắt, tiền sử bệnh của gia đình và lối sống của bạn trước khi quyết định xem phẫu thuật có phù hợp với mình hay không.
Ba phương pháp phẫu thuật laser sau đây sẽ giúp điều chỉnh tật lão thị bằng cách sử dụng monovision (một mắt điều chỉnh tầm nhìn xa, mắt còn lại điều chỉnh tầm nhìn gần):
- Phẫu thuật LASIK: Đây là một phương pháp phẫu thuật phổ biến có tác dụng điều chỉnh thị lực ở những người cận thị, viễn thị hoặc loạn thị.
- Phẫu thuật PRK: Nếu bạn có độ cận thị, viễn thị và/hoặc loạn thị từ trung bình đến cao thì có thể đây là loại phẫu thuật phù hợp với bạn.
- Phẫu thuật SMILE: Là phương pháp phẫu thuật tiên tiến giúp điều trị tật khúc xạ. Phẫu thuật SMILE được đánh giá cao với những ưu điểm như ít xâm lấn, thời gian phẫu thuật nhanh chóng và an toàn hơn so với các phương pháp phẫu thuật khúc xạ truyền thống như LASIK.
Thuốc nhỏ mắt chữa lão thị
Đối với một số người bị lão thị, việc sử dụng thuốc nhỏ mắt có thể là một sự lựa chọn tốt.
Thuốc nhỏ mắt Pilocarpine (Vuity®) là loại thuốc nhỏ mắt đầu tiên được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho bệnh viễn thị.
Chúng làm cho đồng tử của bạn nhỏ hơn để cải thiện độ sâu của tiêu điểm và giúp cho bạn nhìn rõ hơn những vật ở cự ly gần.
Tuy nhiên bạn cũng thể gặp một số tác dụng phổ biến khi sử dụng những loại thuốc nhỏ mắt này như đỏ mắt, đau đầu, hoặc mắt khó quan sát vào ban đêm.
Nếu bạn đã mắc những triệu chứng này trước đây hoặc mắt có nguy cơ gặp tình trạng này, hãy nói chuyện với bác sĩ nhãn khoa về những rủi ro của bạn khi dùng thuốc và liệu đây có phải là biện pháp điều trị tốt cho bạn hay không.
Chăm sóc mắt lão thị thế nào?
Lão thị ở mắt là không thể tránh khỏi. Mặc dù vậy, bằng việc áp dụng các thói quen nhỏ sau đây sẽ giúp bạn bảo vệ được thị lực:
- Kiểm tra mắt định kỳ 2 lần 1 năm tại Hikari, đặt biệt nếu có các bệnh lý như tiểu đường, huyết áp.
- Sử dụng kính đúng độ của mắt trong trường hợp có tật khúc xạ.
- Nên đeo kính mát thường xuyên hơn để bảo vệ mắt khỏi bụi và ánh nắng mặt trời.
- Duy trì chế độ ăn dinh dưỡng và khoa học.
- Khi đọc sách hay làm việc trên máy tính cần chú ý điều chỉnh ánh sáng phù hợp.
- Nhận biết hiện tượng bất thường ở mắt.
Một số câu hỏi thường gặp
Viễn thị và lão thị khác nhau thế nào?
Lão thị và viễn thị đều là những tật khúc xạ gây mờ mắt khi nhìn gần. Nhưng nguyên nhân gây nên những tình trạng này sẽ khác nhau.
Lão thị xảy ra khi thủy tinh thể của mắt bạn mất đi tính linh hoạt. Viễn thị xảy ra khi nhãn cầu của bạn quá ngắn hoặc giác mạc quá phẳng.
Để có thể xác định được bản thân bị viễn thị hay lão thị, bạn cần đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ nhãn khoa thăm khám và làm các bài kiểm tra thị lực.
Bạn có thể bị lão thị và cận thị cùng một lúc hay không?
Câu trả lời là CÓ, và tình trạng này rất phổ biến ở nhiều người.
Cận thị là tình trạng mắt bạn hội tụ tia sáng trước võng mạc thay vì ngay tại võng mạc, dẫn đến việc bạn có thể nhìn rõ vật ở gần nhưng khi nhìn xa lại thấy mọi thứ mờ nhòe.
Tuy nhiên, nếu bạn bị cận thị và trên 40 tuổi, bạn vẫn sẽ cảm nhận được những tá động của lão thị ngay cả khi đeo kính có gọng hoặc kính áp tròng.
Để điều chỉnh thị lực, các bác sĩ có thể cập nhật đơn thuốc kính của bạn để điều chỉnh đồng thời cả tật cận thị và lão thị.
Lão thị là một phần của quá trình lão hóa, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải chấp nhận những tác động của chúng đối với thói quen hàng ngày của mình. Hãy đi khám ngay lập tức nếu bạn thấy mắt bị mờ hoặc gặp các triệu chứng khác của lão thị. Khi đó, các bác sĩ nhãn khoa sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân gây lão thị và cách để điều chỉnh thị lực.
Nguồn tham khảo bài viết:
- 2024. Presbyopia: Symptoms, Causes & Treatment. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8577-presbyopia.
- 2024. Presbyopia | National Eye Institute. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/presbyopia.
- 2024. What Is Presbyopia? – American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-presbyopia.
